Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2008

Οι θεωρητικοί της ιεράς εξέτασης

Συνεχίζοντας από το προηγούμενο άρθρο, σήμερα θα σας παρουσιάσω τις διδασκαλίες δυο επιφανών Πατέρων της Εκκλησίας πάνω στο θέμα των «αιρετικών». Αναφέρομαι στους Αγίους Ιερώνυμο και Αυγουστίνο, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ορθόδοξου δόγματος πάνω στο θέμα αυτό, οπότε μπορούμε χωρίς δυσκολία να τους δώσουμε το χαρακτηρισμό των «θεωρητικών της ιεράς εξέτασης». Τον τέταρτο αιώνα που έζησαν η ιερά εξέταση βρισκόταν σε περίοδο μεγάλης ακμής, τόσο στη δυτική όσο και στην ανατολική αυτοκρατορία, στέλνοντας χιλιάδες ανθρώπους στο θάνατο, συνήθως με ιδιαίτερα βίαιες μεθόδους.


Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2008

Θεοδοσιανός και Ιουστινιάνειος κώδικας

Παρατηρώντας οτι το πρώτο άρθρο μου για την ορθόδοξη ιερά εξέταση είχε μεγάλη ανταπόκριση, αποφάσισα να ψάξω το θέμα λίγο περισσότερο. Και απ' οτι φαίνεται, όποιος ψάχνει βρίσκει! Ανακάλυψα λοιπόν μεγάλη πληθώρα στοιχείων για το θέμα, που δεν θα παρουσιάσω σε ένα μόνο άρθρο λόγω χώρου. Εκτός από τους αυτοκράτορες Αλέξιο Κομνηνό και Θεοδώρα, πολλοί ακόμα μονάρχες, αξιωματούχοι και κληρικοί πολέμησαν με μανία τον «κίνδυνο των αιρέσεων». Και όταν λέω πολέμησαν κυριολεκτώ, καθώς μαχαίρια, σφυριά, ραβδιά, τσεκούρια, σιδερένια νύχια, τανάλιες, τραπέζια βασανιστηρίων, αναμμένοι πυρσοί και άλλα... χριστιανικά χρησιμοποιήθηκαν για τη «συνέτιση» ή τη φυσική εξόντωση των διαφωνούντων.

Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2008

Ανορθόδοξη παρένθεση: μια ταπεινή γνώμη

Δεν είχα σκοπό να ασχοληθώ με το μείζον θέμα των ημερών σε αυτό εδώ το blog, καθώς υποτίθεται οτι καταπιάνεται μόνο με θέματα θρησκείας και συναφή. Δεν άντεξα όμως και τελικά ενέδωσα στον πειρασμό να γράψω τη γνώμη μου, παράλληλα με την σατιρική προσέγγιση στο HELL Fun Park. Μια παρένθεση δηλαδή στο γενικότερο περιεχόμενο του ιστολογίου, εξ ου και ο τίτλος της ανάρτησης...

Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2008

Εξορκισμοί: ο μεσαίωνας στον 21ο αιώνα

Σήμερα αποφάσισα να σας γράψω για ένα παράδοξο της εποχής μας. Για ένα κατάλοιπο των σκοτεινών εποχών που συναντάμε ακόμα και στις μέρες μας. Αναφέρομαι στον λεγόμενο «εξορκισμό», το τελετουργικό δηλαδή καθάρισμα ενός ατόμου από τους δαίμονες που το διακατέχουν, που συνήθως επιτελείται από κάποιον επίσημο εκπρόσωπο της Εκκλησίας, αν και δεν λείπουν οι περιπτώσεις όπου διενεργείται από διαφόρων αποχρώσεων μάγους-θεραπευτές. Ετυμολογικά, η λέξη «εξορκισμός» σημαίνει «ωθώ κάποιον να ορκιστεί» και αναφέρεται κυρίως στον εξορκιστή, που εξαναγκάζει κάποιο πνεύμα να υπακούσει μια ανώτερη δύναμη. Στο άκουσμα της λέξης μου έρχονται σκηνές από τη διάσημη ταινία (με το θρυλικό soundtrack “tubular bells”), όπου ένας καλός ιερέας μάχεται κατά των σκοτεινών δυνάμεων που έχουν καταλάβει ένα μικρό κοριτσάκι. Καλή ιδέα για μεταφυσικό θρίλερ, μόνο που στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά.

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2008

Η πλάνη της αστρολογίας

Σήμερα θα ξεφύγω λίγο από τα στενά όρια της θρησκείας και θα σας παρουσιάσω μια εξίσου βλαβερή δεισιδαιμονία, αυτήν της αστρολογίας. Ας ξεκινήσουμε με τον ορισμό. «Η επιστήμη που εξετάζει τις επιδράσεις των πλανητών στη ζωή των ανθρώπων και με βάση αυτές προβλέπει το μέλλον», θα μας απαντήσουν κάποιοι. Είναι όμως η αστρολογία επιστήμη και τα αποτελέσματά της έγκυρα; Αν κρίνουμε από τον αριθμό των ατόμων που ασχολούνται σοβαρά με αυτήν, τότε μάλλον είναι. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup το 1990 στην Αμερική, το 52% των ενηλίκων εμπιστεύεται την αστρολογία και τα ζώδια. Επίσης, πολλοί διάσημοι, ηθοποιοί, δημοσιογράφοι και πολιτικοί καταφεύγουν στους χρησμούς της. Δε μπορεί τόσοι άνθρωποι να κάνουν λάθος!

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2008

Sci-fi διήγημα: Το ημερολόγιο του Μπράιαν

Πήρα την απόφαση να δοκιμάσω την τύχη μου σα συγγραφέας επιστημονικής (και όχι μόνο) φαντασίας. Η πρώτη μου απόπειρα είναι «το ημερολόγιο του Μπράιαν», που θα παρουσιάζω από το άλλο μου ιστολόγιο, HELL Fun Park. Για να διαβάσετε το πρώτο απόσπασμα, πιέστε εδώ

Προσοχή: οι χαρακτήρες που αναφέρονται στο διήγημα είναι φανταστικοί και κάθε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις είναι απολύτως (λέμε τώρα...) συμπτωματική.

Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008

Οι αφορισμένοι: Ανδρέας Λασκαράτος

Μετά τον Εμμανουήλ Ροΐδη, ήρθε η σειρά της παρουσίασης της ζωής και του έργου του Ανδρέα Λασκαράτου, που θεωρείται ο μέγιστος της επτανησιακής και από τους πιο σημαντικούς της νεοελληνικής σάτιρας. Γεννήθηκε το 1811 στο Ληξούρι της Κεφαλονιάς, όπου πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Όταν ενηλικιώθηκε, σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία, στο Παρίσι και στην Πίζα, αν και δεν άσκησε το επάγγελμα παρά μόνο όταν είχε οικονομική ανάγκη. Υπήρξε μαθητής του Ανδρέα Κάλβου, ενώ γνώρισε και τον Διονύσιο Σολωμό, κάτι που ασφαλώς επηρέασε την μετέπειτα πορεία του. Ήταν παντρεμένος με την Πηνελόπη Κοργιαλένειου, από γνωστή και εύπορη οικογένεια του νησιού, με την οποία απέκτησε δύο γιους και εφτά κόρες. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και την ποίηση, ενώ είναι πιο γνωστός ως λιβελογράφος.

Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008

Οι αφορισμένοι: Εμμανουήλ Ροΐδης

Οι περισσότεροι από εσάς γνωρίζουν τους φίλους bloggers Ροΐδη και Λασκαράτο. Πολλοί όμως αγνοούν τους πραγματικούς λογοτέχνες Εμμανουήλ Ροΐδη και Ανδρέα Λασκαράτο, οι οποίοι διώχθηκαν αμείλικτα από την ορθόδοξη Εκκλησία, όπως φυσικά πολλές άλλες μορφές του σύγχρονου Ελληνισμού. Αποφάσισα να κάνω ένα μικρό αφιέρωμα στους δυο μεγάλους λογοτέχνες μας, εστιάζοντας στην παράλογη πολεμική που δέχθηκαν από το ιερατείο, αλλά και στο σπουδαίο έργο τους. Θα ξεκινήσω από το Ροΐδη και στο επόμενο άρθρο θα αναφερθώ στο Λασκαράτο.

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008

Οι ορθόδοξοι «κυνηγοί μαγισσών»

Έχω μια εμμονή με την ιστορία, απ' ότι έχετε καταλάβει... Τα, λογοκριμένα από θρησκευτικούς και εθνικιστικούς κύκλους, σχολικά βιβλία ιστορίας δίνουν μια σημαντικά «εξωραϊσμένη» και παραποιημένη εκδοχή της πραγματικότητας. Πρέπει να συνδράμουμε στην αποκάλυψη της αλήθειας και πιστεύω οτι με την ραγδαία ανάπτυξη του διαδικτύου αυτό είναι εφικτό. Σήμερα θα ασχοληθώ με κάτι που οι περισσότεροι απόφοιτοι ελληνικών λυκείων αγνοούν: το ορθόδοξο «κυνήγι μαγισσών»! Δυστυχώς, η μεθοδευμένη, βιομηχανικού τύπου εξόντωση των αντιφρονούντων «αιρετικών» δεν ήταν πρακτική μόνο των Δυτικών, αλλά και των δικών μας Βυζαντινών.

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2008

Λίγα λόγια για το Ισλάμ (πόλεμος)

Σ' αυτό το δεύτερο άρθρο για τον ισλαμισμό, θα κάνω μια νύξη στον πολεμικό και ρατσιστικό χαρακτήρα του, παρουσιάζοντας ενδεικτικά κάποια χαρακτηριστικά εδάφια από το Κοράνιο. Όπως έχω αναφέρει ξανά, ο Μωαμεθανισμός είναι μια κατεξοχήν πολεμική θρησκεία (αν και τα «κατορθώματα» των Χριστιανών είναι περισσότερα), ενώ αυτό φαίνεται σε πολυάριθμα σημεία μέσα στο ιερό του βιβλίο. Γίνονται διαρκείς αναφορές στον πόλεμο εναντίον των απίστων, που περιγράφεται με τα πλέον έντονα χρώματα. Στη σούρα 8 με το χαρακτηριστικό τίτλο ελ-Ενφάλ (τα λάφυρα του πολέμου) υπάρχουν σαφείς στρατιωτικές οδηγίες:

Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2008

Λίγα λόγια για το Ισλάμ (γυναίκες)

Ίσως κάποιοι από εσάς να θωρούν το ιστολόγιο μονότονο, καθώς ασχολείται μόνο με θέματα Χριστιανισμού, άντε και Ιουδαϊσμού. Για να δώσω λίγη ποικιλία και ενδιαφέρον, αποφάσισα να γράψω μια σειρά άρθρων για την άλλη σημαντική μονοθεϊστική θρησκεία, τον Ισλαμισμό. Θα μου πείτε: «και τι με ενδιαφέρει εμένα, αφού ξέρουμε από πριν οτι είναι ψέματα άνευ αξίας». Μπορεί να είναι ψέματα, απαντώ εγώ, αλλά έχουν επηρεάσει τεράστιο αριθμό ανθρώπων και η συγγένειά τους με το Χριστιανισμό είναι μεγάλη. Αξίζει να δούμε για λίγο τον κόσμο μέσα από τα μάτια του Μωαμεθανού πιστού, που σε τελική ανάλυση δεν πολυδιαφέρει από τους πιστούς-πρόβατα των άλλων θρησκειών, και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Στο παρόν κείμενο, για λόγους συντομίας, θα παρουσιάσω μόνο τη θέση της γυναίκας στο Ισλάμ, το οποίο σε σύγκριση με τις υπόλοιπες σύγχρονες θρησκείες είναι η πιο φαλλοκρατική και πατριαρχική.

Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2008

Συλλογή ανορθόδοξων videos (δεσποτάδες)

Μετά το απολαυστικό αφιέρωμα με βίντεο στους καλόγερους, περνάω σε ένα άλλο σημαντικό κομμάτι της Εκκλησίας. Και αυτό δεν είναι άλλο από τους παναγιότατους δεσποτάδες και αρχιεπισκόπους, οι οποίοι δε διστάζουν να προκαλούν διαρκώς με τις δηλώσεις και τις πράξεις τους. Ξεκινάω με τον αγαπημένο μου μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο, σε μια εθνικοπατριωτική έξαρση:

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008

Οι προδότες του '41 και του σήμερα

Σε αυτό το επετειακό άρθρο για την 28η Οκτωβρίου του 1940, θα σας παρουσιάσω το «πατριωτικό» και «εθνεγερτήριο» πρόσωπο της σύγχρονης ορθόδοξης Εκκλησίας. Το έχουμε ακούσει τόσες πολλές φορές, ώστε μας έχει περάσει τελικά στο υποσυνείδητο, οτι οι κληρικοί και ιδιαίτερα οι μοναχοί ήταν πάντοτε φιλοπάτριδες, προάγοντας τα συμφέροντα των συμπατριωτών τους με αμέτρητες θυσίες. Τι Παπαφλέσσας, τι Κοσμάς ο Αιτωλός, άπειρα τα παραδείγματα... Δυστυχώς, αυτή η άποψη απέχει πολλά χιλιόμετρα από την αλήθεια και πλησιάζει περισσότερο αυτό που η Εκκλησία θέλει να πιστεύουμε, παρά αυτό που πραγματικά συνέβη. Έχω ασχοληθεί με το θέμα και στο παρελθόν, σήμερα όμως θα σας δώσω μια μικρή γεύση για το «έπος του '40», ή μάλλον του... '41!

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008

Μια ζωή περιμένω, μα δε γίνονται θαύματα...

Συχνά αναρωτιόμαστε αν γίνονται θαύματα, αν υπάρχει κάποια επέμβαση από μια ανώτερη δύναμη σ' αυτήν την άκαρδη και σκληρή ζωή. Η χριστιανική Εκκλησία δε μας διαβεβαιώνει απλά γι' αυτό, αλλά φτάνει στο σημείο να ισχυρίζεται οτι οτιδήποτε συμβαίνει στον κόσμο είναι το θέλημα του Θεού. Ο Χριστός είπε σαφώς οτι αν έχεις πίστη έστω και σαν κόκκο σιναπιού, είναι δυνατό να μετακινήσεις βουνά. Οι «πατέρες» και «ιεράρχες» που τον διαδέχτηκαν, συνέχισαν αυτή τη διδασκαλία. Είναι, βλέπετε, δύσκολο να κρατήσεις αφοσιωμένο το ποίμνιό σου μόνο με υποσχέσεις για μακάρια μεταθανάτια ζωή. Ο κόσμος πάντοτε ήθελε κάτι πιο χειροπιαστό, μια άμεση ανακούφιση από τον πόνο και τη δυστυχία και οι έμποροι της ελπίδας ήταν πάντοτε έτοιμοι να του την τάξουν... με την ανάλογη τιμή!

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2008

Τα «προσωπικά αντικείμενα» του μακαριστού Χριστόδουλου

Φίλοι της «Ανούσιας πίστης»
Μόλις επέστρεψα από το ταξίδι μου και βρήκα στο mailbox το εξής σοκαριστικό απόσπασμα, σταλμένο από τον καλό φίλο stardust30. Το δημοσιεύω αυτούσιο και χωρίς κανένα σχόλιο, παρά μόνο με την προσθήκη μερικών φωτογραφιών για πιο ευχάριστη ανάγνωση...

Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2008

Η «ανεκτίμητη» σοφία των γεροντάδων (Άλλοι)

Το σημερινό άρθρο αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου με τον Παΐσιο και είναι παρομοίου περιεχομένου. Απλώς, αντί να ασχοληθώ μόνο με έναν γέροντα, θα ασχοληθώ με πολλούς. Αρχίζω με τον παππούλη Ιάκωβο Τσαλίκη, ο οποίος από μικρό παιδί είχε έρθει σε επαφή με τη δύναμη του Θεού:

Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2008

Συλλογή ανορθόδοξων videos (γεροντάδες)

Αγαπητοί φίλοι της «Ανούσιας Πίστης» είμαι στη δυσάρεστη θέση να σας πληροφορήσω οτι θα λείψω μέχρι τις 20 Οκτωβρίου, για επαγγελματικούς λόγους. Μέχρι τότε η συγγραφή άρθρων θα περιοριστεί, αλλά δεν θα σταματήσει, οπότε μπορείτε να συνεχίσετε τις επισκέψεις σας. Το σημερινό post δεν είναι κανονικό άρθρο, αλλά μια συλλογή από videos που μάζεψα τον τελευταίο καιρό. Είχα προσπαθήσει και στο παρελθόν να τα δημοσιεύσω, αλλά μόνο χάρη στις τεχνικές συμβουλές του φίλου Rexides (μου έμαθε το embed) τα κατάφερα σήμερα. Το πρώτο μέρος της συλλογής έχει θέμα το μοναχισμό, με τον οποίο ασχολήθηκα και στο προηγούμενο άρθρο. Ξεκινάω με ένα συμβουλευτικό video για όλους τους επίδοξους παππούληδες, είτε «αγίους» είτε «αιρεσιάρχες», που θέλουν να αποκτήσουν φανατικούς οπαδούς εύκολα και γρήγορα. Είναι κάπως μεγάλο, η υπομονή σας όμως θα ανταμειφθεί και με το παραπάνω...

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2008

Η «ανεκτίμητη» σοφία των γεροντάδων (Παΐσιος)

Αποφάσισα να ασχοληθώ με ένα «επίκαιρο» θέμα, αυτό του μοναχισμού, υπό διαφορετική όμως σκοπιά. Με το Βατοπέδιο και την εκκλησιαστική περιουσία έχουν ασχοληθεί άλλοι bloggers, σε τέτοια έκταση και λεπτομέρεια που νομίζω οτι δεν έχω να προσθέσω και πολλά. Το θέμα μου λοιπόν είναι το ιδεολογικό υπόβαθρο του μοναχισμού, η συσσωρευμένη σοφία των γεροντάδων που εκατομμύρια συμπολίτες μας έχουν σαν πρότυπο... Υπάρχουν πολλοί χριστιανοί, όπως ένας στενός φίλος μου, που ενώ κατηγορούν σφοδρά μητροπολίτες και ιερείς για διαφθορά, κακοδιαχείριση των οικονομικών και άσωτη ζωή, από την άλλη θεωρούν οτι το ευγενέστερο κομμάτι της ορθοδοξίας είναι οι καλόγεροι, που με την ασκητική τους ζωή και τη θεόπνευστη σοφία αποτελούν φωτεινά παραδείγματα προς μίμηση για όλους τους πιστούς. Πάντοτε διαφωνούσα με αυτήν την άποψη, ακόμα και όταν ήμουν χριστιανός. Οι αμόρφωτοι, άξεστοι, φανατικοί και πολλές φορές παρανοϊκοί από τις πολλές στερήσεις και την αγαμία καλόγεροι δεν είναι σε καμία περίπτωση πρότυπα, ειδικά για τους νέους ανθρώπους.

Δευτέρα 22 Σεπτεμβρίου 2008

Κριτική στη «χριστιανική απολογητική»

Πρόσφατα, ένας φίλος μου δάνεισε το βιβλίο «Ζητώ αποδείξεις» του Αμερικανού Josh McDowell, με τον υπότιτλο «εγχειρίδιο χριστιανικής απολογητικής». Αμέσως σκέφτηκα: «τι να το κάνω εγώ ένα τέτοιο βιβλίο»; Σύντομα όμως αποφάσισα να το διαβάσω προσεκτικά για να δω την ποσότητα και την εγκυρότητα των επιχειρημάτων της... άλλης πλευράς! Θα επισημάνω στο παρόν άρθρο λίγες θέσεις του συγγραφέα, ακολουθούμενες από τις προσωπικές μου απαντήσεις, σε ένα είδος εικονικού διαλόγου με τους απολογητές που νομίζουν οτι διαθέτουν λογικά επιχειρήματα. Θα ξεκινήσω την κριτική από το πρώτο κεφάλαιο με τίτλο «Η μοναδικότητα της Αγίας Γραφής», όπου ο συγγραφέας προσπαθεί να αποδείξει οτι η Βίβλος είναι μοναδική στην ιστορία της λογοτεχνίας, άρα θεόπνευστη. Περιληπτικά, τα επιχειρήματα που προβάλλονται είναι τα εξής:

Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2008

Uri Geller VS... Προφήτης Ηλίας

Οι διάφοροι θαυματοποιοί, μάγοι, ταχυδακτυλουργοί και λοιποί τσαρλατάνοι ασκούσαν πάντοτε μια ιδιαίτερη γοητεία στο πλήθος, που ανάλογα με την εποχή τους ανακήρυσσε «άγιους», «προφήτες», μέχρι και «θεούς»... Στο παρόν κείμενο θα ασχοληθώ με έναν σύγχρονο και έναν παλαιό θαυματοποιό, τον Uri Geller και τον προφήτη Ηλία αντίστοιχα! Γιατί επέλεξα τον Geller; Μα, γιατί απλούστατα διακηρύττει προς όλους οτι διαθέτει υπερφυσικές δυνάμεις, αντίθετα με τους περισσότερους συναδέλφους του που αυτοαποκαλούνται “performers”, δηλαδή παραδέχονται οτι τα κόλπα τους είναι απλά τρικ, τους οποίους σέβομαι σαν δεξιοτέχνες και σαν καλλιτέχνες.

Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2008

Μέγας Κωνσταντίνος και «χριστιανική ιστοριογραφία» μέρος 2ο

Σε αυτό το κείμενο θα συνεχίσω την σύντομη εξιστόρηση της ζωής του Κωνσταντίνου, από τη σύγκρουση με το Λικίνιο μέχρι το θάνατό του. Οι αναφορές στον «πατέρα της εκκλησιαστικής ιστορίας» Ευσέβιο θα συνεχιστούν, όπως επίσης και σε άλλους αισχρούς χριστιανούς ιστορικούς.

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008

Μέγας Κωνσταντίνος και «χριστιανική ιστοριογραφία»

Σήμερα θα ασχοληθώ με έναν από τους αγαπημένους μου αγίους, τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Α', που είναι περισσότερο γνωστός με το παρατσούκλι «μέγας». Θα παρουσιάσω μια σύντομη βιογραφία του, με ιδιαίτερες αναφορές στις πράξεις που έχουν θρησκευτικό ενδιαφέρον. Παράλληλα, θα δώσω και μια αδρή περιγραφή της δράσης του «πατέρα της εκκλησιαστικής ιστορίας» Ευσέβιου, που δικαίως χαρακτηρίστηκε από σύγχρονους κριτικούς ως ο «υπουργός προπαγάνδας του Κωνσταντίνου»...

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2008

Ο «άλλος» Ιησούς Χριστός

Στο παρόν άρθρο θα εξετάσω ορισμένα εδάφια της βίβλου, που μας παρουσιάζουν έναν Χριστό αρκετά «παράξενο» και διαφορετικό από ότι έχουμε συνηθίσει. Αντί του γλυκύτατου και πράου Ιησού, εδώ βλέπουμε έναν εκδικητικό, βίαιο, απότομο και δύστροπο άνθρωπο, που μας προκαλεί ενστικτωδώς την αντιπάθεια... Ας ξεκινήσω από το ευαγγέλιο του Ματθαίου: (10, 34-36)

Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2008

Το... ιερό Πηδάλιον

Ομολογώ οτι είχα αρκετές επιφυλάξεις για τη δημοσίευση του παρόντος άρθρου, καθώς φοβόμουν οτι θα ρίξει το υψηλό επίπεδο (ψωνάρα!) του παρόντος blog. Όμως, μετά τη συζήτηση με κάποιον φίλο άλλαξα γνώμη και αποφάσισα, για χάρη της ενημέρωσής σας, να την κάνω και αυτή τη θυσία... Το θέμα που θα ασχοληθώ σήμερα είναι μια βιβλιοπαρουσίαση, κάπως... αλλιώτικη από τις άλλες. Το βιβλίο δεν είναι άλλο από το περίφημο «Πηδάλιον», τη μεγαλύτερη συλλογή ιερών κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συγγραφείς του αναφέρονται οι μοναχοί Νικόδημος Αγιορείτης και Αγάπιος, το κείμενο είναι σε δημώδη γλώσσα και υποτίθεται πως περιέχει μια συνοπτική συλλογή των κανόνων των αποστόλων, των πατέρων, των οικουμενικών και τοπικών συνόδων, προς χρήση για όλους τους, κληρικούς και λαϊκούς, χριστιανούς ορθόδοξους.

Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2008

Χριστιανισμός: θρησκεία ειρήνης ή πολέμου;

Ο Χριστιανισμός, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο ανταγωνιστή του, είναι χωρίς αμφιβολία μια θρησκεία γεμάτη αντιφάσεις. Μία από τις σοβαρότερες και πιο κραυγαλέες είναι το θέμα της βίας. Είναι κοινή πεποίθηση πως ενώ ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης ήταν σκληρός και τιμωρητικός, ο Χριστός με τη διδασκαλία του κήρυξε την αγάπη, τη συγχώρεση των εχθρών και την αποχή από κάθε είδους βία. Πράγματι, τα ευαγγέλια είναι γεμάτα από διδασκαλίες του Ιησού, όπως είναι το «αγαπάτε αλλήλους» (Ιωαν. 13.34), το «γύρνα και το άλλο μάγουλο» (Λουκ. 6.29), το «μην κρίνετε για να μη κριθείτε» (Λουκ. 6.37), το «μάχαιρα έδωκες, μάχαιρα θα λάβεις» (Ματθ. 26.52), και αρκετές ακόμη που επιβεβαιώνουν όσα ανέφερα πριν. Από την άλλη, ο Χριστιανισμός έτσι όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα είναι μια σχεδόν πολεμική θρησκεία, με τους ιεράρχες να μιλούν διαρκώς για «στρατιώτες του Θεού», «σκοτεινές δυνάμεις» και «δίκαιους πολέμους»! Ταυτόχρονα, ο θρησκευτικός όρκος έχει καθιερωθεί και στο στράτευμα, όπου κάθε φαντάρος ορκίζεται στο ευαγγέλιο ότι θα χύσει μέχρι και την τελευταία σταγόνα του αίματός του αν χρειαστεί... Για να μη μιλήσω για το σκοτεινό παρελθόν, όταν η Εκκλησία στεκόταν πάντα στο πλευρό των ισχυρών, ευλογώντας κάθε πόλεμο που τραβούσε η όρεξή τους. Επιπλέον, ανείπωτες βιαιότητες διεξήχθησαν αποκλειστικά για θρησκευτικούς σκοπούς, όπως η ιερά εξέταση, οι διωγμοί εθνικών και «αιρετικών» και οι σταυροφορίες. Τι συμβαίνει επιτέλους;

Σάββατο 30 Αυγούστου 2008

Νέα ειδωλολατρία: εικόνες και λείψανα

Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι η «ειδωλολατρία» αποτελεί φαινόμενο που έχει εκριζωθεί εδώ και πολλούς αιώνες από τον πολιτισμένο κόσμο. Το άκουσμα και μόνο της λέξης αυτής μας φέρνει στο μυαλό καθυστερημένους πρωτόγονους «ιθαγενείς», που προσκυνούν δύσμορφα ξύλινα τοτέμ. Η αλήθεια είναι ότι ο Χριστιανισμός όχι μόνο ενσωμάτωσε πλήρως τα ειδωλολατρικά στοιχεία των θρησκειών που αντικατάστησε, αλλά μπολιάστηκε και με πρακτικές ακόμα παλαιότερων θρησκειών, όπως ο ανιμισμός, ο φετιχισμός και η μαγεία.

Πέμπτη 14 Αυγούστου 2008

Υπάρχει Θεός; Θέσεις και αντιθέσεις

Ένα από τα αρχαιότερα ερωτήματα που βασάνισαν τον ανθρώπινο νου είναι η ύπαρξη ή όχι Θεού. Από την αρχή της ιστορίας οι κοινωνίες βάσιζαν την οργάνωσή τους στην πίστη σε κάποια κοινή θεότητα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει οτι δεν υπήρχαν κάποιοι που αμφέβαλαν. Η κοινωνική επιβολή δεν ήταν πάντοτε αρκετή για να πείσει τους «άφρονες» αυτούς, οπότε οι «σοφοί» της κάθε εποχής κατέφυγαν παράλληλα σε μια σειρά λογικών επιχειρημάτων, ώστε να περιορίσουν τη διάδοση των αμφιβολιών στο λαό. Έτσι γεννήθηκαν από την αρχαιότητα μια σειρά από συλλογισμούς και επιχειρήματα που έγιναν γνωστά με το όνομα αποδείξεις για την ύπαρξη του Θεού. Από την εποχή του Σωκράτη και του Πλάτωνα είχαν διατυπωθεί τέτοιες θέσεις, την μεγαλύτερη τους όμως ανάπτυξη και συστηματοποίηση τη βρήκαν κατά την περίοδο του διαφωτισμού, που ο κίνδυνος για την εξάπλωση της αθεΐας ήταν σημαντικός. Δυτικοί πατέρες της σχολαστικής φιλοσοφίας, όπως ο Θωμάς ο Ακινάτης και ο Ανσέλμος, ξεκίνησαν το έργο που ολοκλήρωσε ο Καρτέσιος τον 17ο αι. μ.Χ. Παρακάτω θα παρουσιάσω τις βασικές θέσεις αυτές συνοδευόμενες από κριτική τους, καθώς και κάποιες ακόμα «λαϊκότερες» αποδείξεις που χρησιμοποιούνται κατά κόρον σήμερα.

Κυριακή 10 Αυγούστου 2008

Ο μύθος του κρυφού σχολειού

«Φεγγαράκι μου λαμπρό,

φέγγε μου να περπατώ,

να πηγαίνω στο σχολειό,

να μαθαίνω γράμματα,

γράμματα σπουδάματα

του Θεού τα πράματα»

Το φαινομενικά αθώο αυτό τραγουδάκι, που μας ξυπνάει μνήμες από την παιδική ηλικία, δεν είναι παρά μια έμμεση μέθοδος διάδοσης του «θρύλου» του κρυφού σχολειού. Ένας θρύλος που, παρά την επανειλημμένη διάψευσή του από έγκριτους ιστορικούς, ακόμα «καλά κρατεί» και θεωρείται από τους περισσότερους Έλληνες ως αναμφισβήτητο ιστορικό γεγονός. Το θέμα επανήλθε πρόσφατα στην επικαιρότητα με το διαβόητο βιβλίο ιστορίας της 6ης Δημοτικού, το οποίο παρά τις όσες (σκόπιμες ή όχι) παραλείψεις του, προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από αυτόν το «θρύλο».

Πέμπτη 7 Αυγούστου 2008

Ιστορικότητα του Ιησού Χριστού

Ο Ιησούς Χριστός, ιδρυτής της Χριστιανικής θρησκείας, της πολυπληθέστερης σήμερα στον κόσμο, υπήρξε για αιώνες αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα σε θεολόγους και ιστορικούς. Η διαμάχη αφορά αρχικά την ίδια την ιστορικότητα της ύπαρξής του και έπειτα την εγκυρότητα των Ευαγγελίων στην περιγραφή της ζωής του. Στο παρόν κείμενο θα προσπαθήσω να δώσω μια συνοπτική εικόνα του κεφαλαίου «Ιησούς», ξεκινώντας από την κατάδειξη των ομοιοτήτων της ζωής του με αρχαιότερα κείμενα, έπειτα αναζητώντας την ύπαρξή του στα εξωβιβλικά ιστορικά κείμενα και καταλήγοντας στα ίδια τα Ευαγγέλια, όπου θα επισημάνω κάποιες αντιφάσεις και «σκοτεινά σημεία».

Σάββατο 2 Αυγούστου 2008

«Ισαπόστολος» Παύλος και Εκκλησία

Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθώ με τον «ισαπόστολο» Παύλο, ο οποίος θεωρείται ο θεμελιωτής των περισσοτέρων αρχών του Χριστιανισμού που διατηρούνται μέχρι σήμερα. Ο Σαούλ, όπως ήταν το εβραϊκό του όνομα, γεννήθηκε κάπου μεταξύ του 5-15 μ.Χ. στην Ταρσό της Κιλικίας. Ο πατέρας του ήταν Ρωμαίος πολίτης, από τον οποίο κληρονόμησε αυτό το προνόμιο, ενώ το ρωμαϊκό του όνομα ήταν Σαύλος ή Παύλος. Εκτός από την Καινή Διαθήκη δεν υπάρχουν άλλες αξιόπιστες πηγές για τον βίο του Παύλου. Ωστόσο, η ιστορικότητα του προσώπου του δεν αμφισβητήθηκε σχεδόν από κανένα μελετητή, πιθανότατα λόγο του εκτενέστατου συγγραφικού του έργου. Αρχικά ήταν πολέμιος των Χριστιανών στο πλευρό φανατικών συμπατριωτών του, αλλά στη συνέχεια έγινε Χριστιανός, μετά την «θαυματουργική αποκάλυψη» του Χριστού σε αυτόν. Από τότε αφιερώθηκε στο κήρυγμα της νέας θρησκείας ανά τον κόσμο και στην οργάνωση των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων.

Πέμπτη 31 Ιουλίου 2008

Παλαιά Διαθήκη και σφαγές, ακρότητες, εθνοκαθάρσεις

Αφήνοντας πίσω τις σεξουαλικές φαιδρότητες της Παλαιάς Διαθήκης θα ασχοληθώ εδώ με μια ακόμα σκοτεινή πτυχή της, τις πάσης φύσεως δολοφονίες που περιγράφονται σχεδόν σε όλα τα βιβλία που την απαρτίζουν, κατά εκατοντάδες χιλιάδες...
Ξεκινώντας από το Μωυσή, διαβάζουμε στην Έξοδο:

Τετάρτη 30 Ιουλίου 2008

Παλαιά Διαθήκη και σεξουαλικές διαστροφές

Εδώ θα ασχοληθώ με ένα πιό ανάλαφρο, καλοκαιρινό θα έλεγα θέμα, δηλαδή με το βιβλίο των μεγάλων διαστροφών της αρχαιότητας, την Παλαιά Διαθήκη. Βιασμοί, ομοφυλοφιλία, κτηνοβασία, αιμομιξία και πόρνες είναι παντού στο «θεόπνευστο» αυτό έργο... Αν γραφόταν σήμερα θα είχε ξεσηκώσει σάλο και πιθανότατα οι συντηρητικοί θρησκευτικοί κύκλοι να ζητούσαν την απόσυρσή του από τις σχολικές βιβλιοθήκες (σας θυμίζει τίποτα αυτό;). Αντίθετα έχουν το θράσος να το διδάσκουν, σε πιο censored εκδοχή βέβαια, στα παιδιά της 3ης Δημοτικού! Αν ήταν ταινία θα το παρουσίαζα "Old Testament: the director's cut"!!!

Τρίτη 29 Ιουλίου 2008

«Ελλάδα σημαίνει ορθοδοξία» μέρος 3ο

Το τελευταίο μέρος της τριλογίας (ούτε το Lord of the Rings να ήτανε), στο οποίο θα παρουσιάσω τη στάση των ηγετών της Εκκλησίας απέναντι στο διαφωτισμό και την επανάσταση του '21. Τα περισσότερα από αυτά που θα αναφερθούν είναι άγνωστα στο σύνολο όσων έχουν διαβάσει ιστορία μόνο από τα σχολικά βιβλία. Νομίζουμε οτι η Εκκλησία διέσωσε τον ελληνισμό κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής και βοήθησε καθοριστικά στην επανάσταση. Κούνια που μας κούναγε...

«Ελλάδα σημαίνει ορθοδοξία» μέρος 2ο

Συνεχίζω λοιπόν τον σχολιασμό μου των απόψεων περί «συμπόρευσης» Ελληνισμού και Χριστιανισμού. Αφήνω για την ώρα τα έργα των πρωτοχριστιανικών ημερών για να ασχοληθώ με τη συμπεριφορά της ορθοδοξίας απέναντι στο διαφωτισμό του γένους και των εκπροσώπων του.

«Ελλάδα σημαίνει ορθοδοξία»

Μια έκφραση που ακούμε αρκετά συχνά τον τελευταίο καιρο, όχι μόνο από γραφικούς παραεκκλησιαστικούς, αλλά και από σοβαρότερους κύκλους. Πολλοί «λόγιοι» όπως οι κ.κ. Μπαμπινιώτης και Ζουράρις έχουν εκφράσει αυτήν την άποψη βασισμένοι σε επαρκή, κατά την άποψή τους ιστορικά στοιχεία. Διαβάζουμε σε συνέντευξη του κ. Μπαμπινιώτη (ΒΗΜΑ 3/8/07):