Ο λόγος για τον οποίο δεν εκτουρκίστηκαν όλοι οι Έλληνες δεν είναι οι προσπάθειες του πατριαρχείου, αλλά μια απόφαση του ίδιου του σουλτάνου για σταμάτημα του παιδομαζώματος και περιορισμό των φόρων στους μη Μουσουλμάνους, το λεγόμενο νδιζαμί δζεδίτ (1710). Το σκεπτικό για αυτήν την αλλαγή συμπεριφοράς των Τούρκων ήταν ότι σε μια κοινωνία κάποιοι πρέπει να βρίσκονται «στον πάτο» και αυτοί φυσικά ήταν οι αλλόθρησκοι (Έλληνες, Σέρβοι, Αλβανοί και άλλοι). Άν όλοι εξισλαμιζόταν, τότε θα έπρεπε ο σουλτάνος να κόψει τις ελαφρύνσεις στους Μουσουλμάνους*.Το ιερατείο, που έλαβε τεράστιες εξουσίες από τον Μωάμεθ τον Β' αμέσως μετά την άλωση, είχε τεράστια οφέλη από τους ραγιάδες. Εκτός από τους ειδικούς φόρους, τα χρήματα από δωρεές, κληρονομιές και προσκυνήματα, οι επίσκοποι είχαν και θεσμοθετημένη δικαστική αρμοδιότητα για τους Χριστιανούς, καθώς και δυνατότητα να διατηρούν προσωπική φρουρά!! Τέτοια δέσμη προνομίων ο κλήρος ούτε στα ένδοξα χρόνια του Βυζαντίου διέθετε. Ήταν οπότε συμφέρον να παραμείνει ο «Ρωμιός» διαφορετικός, έτσι ώστε να είναι υπό την κυριαρχία τους, όχι όμως και να έχει βλέψεις για ελευθερία, για να μην χάσουν τις υπερμεγέθεις εξουσίες. Για να τεκμηριώσω τους ισχυρισμούς μου θα παρουσιάσω δυο ιεράρχες σύγχρονους της επανάστασης του '21.
Αρχικά, ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Γρηγόριος ο Ε' (1746 - 1821). Την περίοδο πριν την επανάσταση του έγινε πρόταση να γραφτεί μυστικά στην Φιλική Εταιρία και να βοηθήσει στον ξεσηκωμό του γένους, αυτός όμως αρνήθηκε κατηγορηματικά. Όταν ξέσπασε η επανάσταση έσπευσε αμέσως να την καταδικάσει, αφορίζοντας τους προτεργάτες της και απαγορεύοντας στους πιστούς να συμμετέχουν. Το προδοτικό κείμενο υπογράφτηκε στην αγία τράπεζα της εκκλησίας (συμβολικό) από όλη την ιερά σύνοδο... Επίσης, έγραψε ο ίδιος γράμμα που ζητούσε από τους Έλληνες των κατακτημένων περιοχών να μην συμμετέχουν στον αγώνα και να δείξουν «σύνεση»!!Άλλο ενδεικτικό της αγάπης του προς τον διαφωτισμό και την γνώση γενικότερα είναι η καταδίκη των φιλοσοφικών μαθημάτων! Στις 27 Μαρτίου του '21 μετά την κατάληψη της Καλαμάτας από τον Κολοκοτρόνη και ενώ στην Κωνσταντινούπολη ξεσπούσαν διωγμοί, πυρπολήσεις και λεηλασίες εναντίον των Ελλήνων κατοίκων, αυτός θεώρησε οτι το καλύτερο που είχε να κάνει ήταν να συγκαλέσει πατριαρχική σύνοδο με θέμα... την καθαίρεση των φιλοσοφικών μαθημάτων! Τελικά, όπως ήταν αναμενόμενο, η σύνοδος (και ενώ ακόμα ακούγονταν οι κραυγές των σφαγιασθέντων από τα παράθυρα) αποφάσισε την κατάργηση της διδασκαλίας τους σε όλα τα ελληνικά σχολεία. Μια τέτοια μεγάλη μορφή δεν είναι δυνατό να έμεινε χωρίς αγιοποίηση... Γιορτάζουμε τη μνήμη του στις 10 Απριλίου!
Οι απολογητές του υποστηρίζουν οτι υπέγραψε τον αφορισμό υπό την... ομηρία του σουλτάνου, ενώ «λέγεται» ότι τον ακύρωσε μυστικά και ο σουλτάνος μαθαίνοντας το αυτό τον απαγχόνισε. Εδώ θα απαντήσω οτι όταν κάποιος είναι όμηρος τον κλειδώνουν σε ένα ανήλιο υπόγειο και τον εξαναγκάζουν με διάφορα βασανιστήρια να υποταχθεί στις ορέξεις τους. Σε καμία περίπτωση οι όμηροι δεν έχουν τόσα προνόμια και δεν τρώνε στο ίδιο τραπέζι με τον αρχιδεσμώτη τους... Όσο για τη «μυστική ακύρωση» του αφορισμού, μόλις βρούν ιστορικά δεδομένα που να το αποδεικνύουν, ας μας τα δείξουν και σε μας!
Πατριάρχης Ιερουσαλήμ Άνθιμος (1717-1808): Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για τη ζωή του. Το ...ιερό κειμήλιο που διασώζεται από τα έργα του, η «Πατρική Διδασκαλία», είναι υπεραρκετό για να μας δείξει τις πεποιθήσεις του και την συμβολή του στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού από τους ραγιάδες! Το καταίσχυντο αυτό κείμενο προτρέπει τους υπόδουλους Χριστιανούς να κλείσουν τα αυτιά τους στις φιλελεύθερες διακηρύξεις του διαφωτισμού, να κόψουν κάθε ιδέα επανάστασης και μάλιστα να είναι χαρούμενοι που έχουν τουρκική κατοχή γιατί... έτσι θα πάνε στον παράδεισο! Αυτό ανάγκασε τον Αδαμάντιο Κοραή να απαντήσει με τη δική του «Αδελφική Διδασκαλία» προσπαθώντας να περιορίσει τη ζημιά που είχε ήδη γίνει.. Σας παραθέτω μόνο μερικά ασχολίαστα αποσπάσματα. Τα συμπεράσματα δικά σας. «Με προτροπή του Σουλτάνου Σελίμ Γ', όστις εφοβήτο μήπως ευμενώς ακουσθούν από του ελληνικού έθνους τα της γαλλικής επαναστάσεως... Κλείστε τα αυτιά σας και μην δώσετε καμίαν ακρόασιν εις τας νεοφανείς ταύτας ελπίδας της ελευθερίας... είναι ενάντια εις τα ρητά της θείας γραφής και των Αγίων Αποστόλων, που προστάζουν να υποτασσόμεθα εις τας υπερέχουσας αρχάς, όχι μόνο εις τας επιεικείς, αλλά και εις τας σκολιάς (διεστραμμένες), δια να έχομεν θλίψιν εις τον κόσμον και να παραστήσωμεν καθαράς εις τω Χριστώ τας αισθήσεις ημών... Όχι Χριστιανοι! Ας μην χάσουμε για μια ψευδή και ανύπαρκτη τάχα ελευθερία του παρόντος βίου, τους αμάραντους στεφάνους της αιωνίας μακαριότητος...δεν υπάρχει εξουσία ει μη από του Θεού (προς Ρωμ. 13.1), κατέστησε λοιπόν εφ' ημάς ο Κύριος την υψηλήν βασιλείαν (των Οθωμανών) δια να είναι εις μεν τους Δυτικούς ωσάν χαλινός, δια τους Ανατολικούς, ημάς, πρόξενος σωτηρίας...»
Εδώ τελειώνει το παρόν αφιέρωμα, υπόσχομαι να ασχοληθώ αναλυτικότερα με τα ιστορικά πρόσωπα που ανέφερα στο μέλλον...
*Βλέπε «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», Κ. Παπαρρηγόπουλου, βιβλίο δέκατο τέταρτο, σελίδες 99-100
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου