Νέα ειδωλολατρία: εικόνες και λείψανα

Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι η «ειδωλολατρία» αποτελεί φαινόμενο που έχει εκριζωθεί εδώ και πολλούς αιώνες από τον πολιτισμένο κόσμο. Το άκουσμα και μόνο της λέξης αυτής μας φέρνει στο μυαλό καθυστερημένους πρωτόγονους «ιθαγενείς», που προσκυνούν δύσμορφα ξύλινα τοτέμ. Η αλήθεια είναι ότι ο Χριστιανισμός όχι μόνο ενσωμάτωσε πλήρως τα ειδωλολατρικά στοιχεία των θρησκειών που αντικατάστησε, αλλά μπολιάστηκε και με πρακτικές ακόμα παλαιότερων θρησκειών, όπως ο ανιμισμός, ο φετιχισμός και η μαγεία.

Η Παλαιά Διαθήκη βρίθει με αναφορές κατά της προσκύνησης και λατρείας οποιουδήποτε υλικού αντικειμένου. Χαρακτηριστική είναι η 3η εντολή: (Εξοδ. 20.4) ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τώ ουρανώ άνω και όσα εν τη γη κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γής. Σαφέστερα δεν γίνεται. Αντίθετα με τον Ιουδαϊσμό που ήταν θρησκεία για εσωτερική κατανάλωση, ο Χριστιανισμός από την αρχή επεδίωξε να αποκτήσει παγκόσμια διάδοση. Για να το καταφέρει αυτό έπρεπε να γίνει ελκυστικότερος, και ο καλύτερος τρόπος δεν ήταν άλλος παρά να αντιγράψει ασύστολα τα δημοφιλέστερα στοιχεία των ανταγωνιστών του. Η λατρεία επίγειων αντικειμένων, που ήταν κοντά στο μέσο άνθρωπο, ο οποίος μπορούσε να τα κατανοήσει ευκολότερα από έναν απρόσωπο και αόρατο Θεό, προστέθηκε πολύ νωρίς στις πρακτικές του πρώιμου Χριστιανισμού. Εκτός από τη λατρεία των εικόνων (και αγαλμάτων στη δυτική Εκκλησία), σύντομα ξεκίνησαν ανάλογες εκδηλώσεις και για τεμάχια νεκρών αγίων, τα λεγόμενα ιερά λείψανα. Ακόμα, «αγιασμένα» υλικά χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή εκκλησιαστικών φυλακτών, των φυλακτηρίων, που οι πιστοί φορούσαν κυρίως για προστασία. Ο σημαντικότερος λόγος για τη διάδοσή που είχαν είναι ότι η λατρεία τους απέφερε (και αποφέρει) τεράστιο οικονομικό κέρδος. Αμέτρητα μοναστήρια ξεπήδησαν κυριολεκτικά από το μηδέν και χάρη στην κατοχή κάποιας «θαυματουργής» εικόνας ή λειψάνου απέκτησαν κολοσσιαία περιουσία...

Σε απόλυτη αντιστοιχία με την Παλαιά, η Καινή διαθήκη είναι εντελώς κενή από προτροπές για τη λατρεία τέτοιων αντικειμένων. Οι υποστηρικτές τους προσπάθησαν να τα νομιμοποιήσουν με τρεις περικοπές. Η πρώτη είναι η εξής: (κατά Ματθ. 9.20-22)

20 ΚΑΙ ΙΔΟΥ ΓΥΝΗ ΑΙΜΟΡΡΟΟΥΣΑ ΔΩΔΕΚΑ ΕΤΗ ΠΛΗΣΙΑΣΑΣΑ ΟΠΙΣΘΕΝ ΗΓΓΙΣΕ ΤΟ ΑΚΡΟΝ ΤΟΥ ΙΜΑΤΙΟΥ ΑΥΤΟΥ. 21 ΔΙΟΤΙ ΕΛΕΓΕ ΚΑΘ ΕΑΥΤΗΝ ΕΑΝ ΜΟΝΟΝ ΕΓΓΙΣΩ ΤΟ ΙΜΑΤΙΟΝ ΑΥΤΟΥ ΘΕΛΩ ΣΩΘΗ. 22 Ο ΔΕ ΙΗΣΟΥΣ ΕΠΙΣΤΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΙΔΩΝ ΑΥΤΗΝ ΕΙΠΕ ΘΑΡΡΕΙ ΘΥΓΑΤΕΡ, Η ΠΙΣΤΙΣ ΣΟΥ ΣΕ ΕΣΩΣΕ. ΚΑΙ ΕΣΩΘΗ Η ΓΥΝΗ ΑΠΟ ΤΗΣ ΩΡΑΣ ΕΚΕΙΝΗΣ.

Εμφανώς, το πνεύμα του ευαγγελιστή είναι ότι παρά τη δεισιδαιμονική πεποίθηση της γυναίκας ότι το άγγιγμα του ρούχου του Ιησού θα την θεραπεύσει, ο Χριστός τη διαβεβαίωσε ότι η πίστη της ήταν αυτή που την έσωσε. Το δεύτερο απόσπασμα είναι το ακόλουθο: (Πραξ. 5.15)

ΩΣΤΕ ΕΦΕΡΟΝ ΕΞΩ ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΘΕΤΟΝ ΕΠΙ ΚΛΙΝΩΝ ΚΑΙ ΚΡΑΒΒΑΤΩΝ, ΔΙΑ ΝΑ ΕΠΙΣΚΙΑΣΗ ΚΑΝ Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΤΙΝΑ ΕΞ ΑΥΤΩΝ.

Οι ενθουσιώδεις κάτοικοι των πόλεων που επισκεπτόταν ο Πέτρος συναθροίζονταν στις πλατείες, φέρνοντας και τους ασθενείς τους ξαπλωμένους σε κρεβάτια, με την ελπίδα ότι η σκιά του με το άγγιγμά της μπορεί να τους θεραπεύσει. Συνεχίζω να μην καταλαβαίνω τι σχέση έχει αυτό με τις εικόνες και τα λείψανα. Το τελευταίο απόσπασμα είναι πάλι από τις Πράξεις των Αποστόλων: (19.11-12)

11 ΚΑΙ Ο ΘΕΟΣ ΕΚΑΜΝΕ ΔΙΑ ΤΩΝ ΧΕΙΡΩΝ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΘΑΥΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΑ. 12 ΩΣΤΕ ΚΑΙ ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΕΦΕΡΟΝΤΟ ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΥ ΜΑΝΔΗΛΙΑ Η ΠΕΡΙΖΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΦΕΥΓΟΝ ΑΠ ΑΥΤΩΝ ΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΑΙ, ΚΑΙ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΤΑ ΠΟΝΗΡΑ ΕΞΗΡΧΟΝΤΟ ΑΠ ΑΥΤΩΝ.

Εδώ αναφέρεται ότι ακόμα και το άγγιγμα ασθενών με μαντήλια ή ποδιές που είχαν προηγουμένως έλθει σε επαφή με το σώμα του Παύλου τους θεράπευε και τα πονηρά πνεύματα έβγαιναν από μέσα τους. Παρατηρούμε την πανάρχαια ανιμιστική δοξασία ότι η αιτία όλων των νόσων είναι τα «κακά πνεύματα». Παρόλα αυτά η παρούσα περικοπή εξακολουθεί να μην είναι διαφωτιστική περί της λατρείας των αντικειμένων. Ακόμα και ο πολυμήχανος Παύλος, ο θεμελιωτής των βασικότερων αρχών της νέας θρησκείας, δεν είχε την χρυσοφόρα ιδέα της εμπορικής εκμετάλλευσης των λειψάνων. Δεν έδωσε πουθενά την οδηγία «κρατήστε το σώμα μου, τεμαχίστε το, μοιράστε το και κερδίστε λεφτά από αυτό» και δε νομίζω ότι είχε φανταστεί καν πως αυτή θα ήταν η εξέλιξη.

Αξίζει να αναφέρω ότι οι εικόνες και τα λείψανα δεν είναι όλα τα ίδια αλλά ιεραρχούνται ανάλογα με τη θαυματουργική τους δράση. Για παράδειγμα, μια «αχειροποίητη» εικόνα της Θεοτόκου (που… κατέβηκε από τον ουρανό, μάλλον ζωγραφισμένη από το Θεό στον ελεύθερό του χρόνο!) είναι πιο θαυματουργή από μία χειροποίητη που βρίσκεται σε ένα μεγάλο μοναστήρι, που με τη σειρά της είναι πιο θαυματουργή από την εικόνα που έχεις στο σπίτι σου… Αντίστοιχα, σημαντικότερα θεωρούνται τα λείψανα μεγάλων αγίων και από αυτά σημαντικότερα τα κύρια μέρη (κεφάλι, χέρια) έναντι των υποδεέστερων δοντιών, τριχών και δακτύλων. Ακόμη κατώτερα θεωρούνται τα αντικείμενα που είχαν σχέση με το νεκρό (ρούχα, όργανα μαρτυρίου) και στη βάση της ιεραρχίας βρίσκονται οι «ευλογίες», δηλαδή τεμάχια από ύφασμα ή βαμβάκι που έχουν έρθει σε επαφή με ένα λείψανο. Οι τελευταίες αποτελούν γνήσια βιομηχανικά προϊόντα, καθώς κατασκευάζονται και μοιράζονται κατά χιλιάδες, συνήθως στον απλό λαό που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσει ένα κομματάκι του αγαπημένου του αγίου!

Είναι πασίγνωστο ότι η γνησιότητα των λειψάνων είναι τόσο μικρή όσο και η θαυματουργική τους ικανότητα. Υπάρχουν διασκορπισμένα σε μονές και εκκλησίες ανά τον κόσμο δυο ή περισσότερα κεφάλια του Ιωάννη του Πρόδρομου, δυο κεφάλια του Άγιου Σπυρίδωνα, μπόλικες «ιερές λόγχες», για να μην μιλήσουμε για το «τίμιο ξύλο»… Αν ζυγίσουμε τα δήθεν υπολείμματα του σταυρού που υπάρχουν παγκοσμίως, θα συμπεράνουμε ότι ο Χριστός σταυρώθηκε όχι στο ξύλο ενός δέντρου αλλά ολόκληρου δάσους!! Σημαντικό στην όλη ιστορία είναι το ότι τα υπάρχοντα λείψανα «πολλαπλασιάζονται» τεμαχιζόμενα σε μικρότερα κομμάτια, καθώς η ζήτηση είναι αυξημένη. Η Εκκλησία, που υποκριτικά απαγορεύει την καύση των νεκρών, έχει προ πολλού επιτρέψει την βεβήλωση των σωμάτων των ηρώων της με… πριόνια και ψαλίδια, στο βωμό του κέρδους φυσικά. Τα αντικείμενα λατρείας πολλές φορές ξεπερνούν το όριο του γελοίου, όπως τα… φτερά και αυγά του Αγίου Πνεύματος στην επισκοπή του Μάιντς, τα απομεινάρια του (ιερού) γαϊδάρου που καβάλησε ο Χριστός στη Βερόνα, υπολείμματα από το γάλα που βύζαξε ο μικρός Ιησούς στη μητρόπολη της Βιτενβέργης και πολλά ακόμη!!

Ιδιαίτερα αγαπητό, ειδικά για την ανατολική Εκκλησία, είναι το πρόσωπο της Θεοτόκου Μαρίας (παρά την απουσία κάθε θετικής αναφοράς της στην αγία γραφή) και αυτό φαίνεται από την πληθώρα θαυματουργών εικόνων και λειψάνων της στο χριστιανικό κόσμο. Μια από τις γνωστότερες, η εικόνα της Μεγαλόχαρης στην Τήνο προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες προσκυνητών, οι οποίοι καταθέτουν κυριολεκτικά τα χρήματά τους, πετώντας τα σε δεσμίδες στο παγκάρι και αγοράζοντας κάθε λογής εικονίτσες, κομποσκοίνια, λάδια και αφιερώματα. Ένα κανονικότατο «παζάρι» ελπίδας από κάθε λογής επιτήδειους, τους οποίους σίγουρα θα κυνηγούσε ο βιβλικός Ιησούς με το μαστίγιο αν ζούσε σήμερα… Επίσης, φυλάγονται σε διάφορες τοποθεσίες ευτελή αντικείμενα όπως η ζώνη της Θεοτόκου (ειδική γιορτή στις 31 Αυγούστου), διάφοροι χιτώνες που φορούσε κατά την εγκυμοσύνη και τη λοχεία, τρίχες από τα μαλλιά της (!!), τα παπούτσια της και αμέτρητα επιπλέον που δυσκολεύομαι να καταγράψω.

Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται πολύ μυαλό για να καταλάβει κανείς ότι ο «Χριστιανισμός του λαού» δεν είναι παρά ένα αηδιαστικό μείγμα δεισιδαιμονιών, προλήψεων, συγκαλυμμένης ειδωλολατρίας και νεκρολατρείας. Όσο και αν οι ιεράρχες πεισματικά προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο, η μέση γριούλα που πηγαίνει κάθε Κυριακή στην εκκλησία ελάχιστα γνωρίζει για την ουσία της θρησκείας της και ελάχιστα διαφέρει από έναν άνθρωπο του μεσαίωνα, έστω κι αν ζει στον 21ο αιώνα…

Δείτε επίσης:
http://www.gospel.gr/
http://www.myriobiblos.gr/bible/ot/default.asp
http://roides.wordpress.com/