Η εσχατολογία στην καινή διαθήκη

Το επικείμενο τέλος του κόσμου ανέκαθεν ασκούσε μια τρομακτική και συνάμα γοητευτική επίδραση στις μάζες. Ο τρομοκρατημένος και κυριευμένος από θρησκευτικό ζήλο κόσμος είναι ευάλωτος στην πιο ακραία χειραγώγηση και μπορεί να δώσει εύκολα την περιουσία ή ακόμα και τη ζωή του στους κήρυκες της συμφοράς. Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος που η «προφητεία» για το επερχόμενο τέλος του κόσμου έχει επαναληφθεί εκατοντάδες φορές (με αποτυχία) μέχρι σήμερα, από «προφήτες» των περισσότερων γνωστών θρησκειών και αιρέσεων. Η ενασχόληση με αυτού του τύπου τις προβλέψεις έχει ονομαστεί «εσχατολογία», προφανώς από τους «έσχατους χρόνους».

Καθώς το υλικό που βρήκα για το συγκεκριμένο θέμα είναι ιδιαίτερα πλούσιο, αποφάσισα να χωρίσω το άρθρο σε δύο μέρη. Σήμερα θα παραθέσω τις εσχατολογικές προβλέψεις του Χριστού και άλλων προσώπων της καινής διαθήκης, ενώ την επόμενη φορά θα ασχοληθώ με μεταγενέστερους ψευδοπροφήτες, εντός και εκτός Χριστιανισμού. Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό μελέτησα ξανά τα... θεόπνευστα κείμενα της καινής διαθήκης (το ιστολόγιο αρχικά πραγματεύονταν τέτοιου είδους θέματα), για να σας παρουσιάσω τα αποτελέσματα της έρευνάς μου.

Ο βιβλικός Ιησούς είχε προβλέψει ουκ ολίγες φορές τον ερχομό της «Δευτέρας Παρουσίας» σε χρόνο πολύ σύντομο, κάτι που φυσικά δεν πραγματοποιήθηκε. Η δημιουργία κλίματος φόβου έκανε τον κόσμο πιο δεκτικό στις διδασκαλίες της νέας θρησκείας, που υποσχόταν μεταθανάτια ευδαιμονία στους οπαδούς της, καθώς και μια θέση στο νέο θαυμαστό κόσμο που θα έπαιρνε τη θέση του παλιού. Η συντέλεια του κόσμου όμως δεν ερχόταν, οπότε οι ιερείς των πρωτοχριστιανικών κοινοτήτων ανέβαλαν διαρκώς την ημερομηνία για το κοντινό πάντα μέλλον. Μπορούμε εύκολα να ανακαλύψουμε τις εσχατολογικές ρήσεις του Χριστού, που είναι πολυάριθμες και διάσπαρτες σε όλα τα ευαγγέλια. Παρακάτω θα παρουσιάσω τις κυριότερες από αυτές. Αρχικά, το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο είναι αυτό που περιέχει τις περισσότερες αναφορές αυτού του είδους.

Ματθ. 24,29 Εὐθέως δὲ μετὰ τὴν θλῖψιν τῶν ἡμερῶν ἐκείνων ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς, καὶ οἱ ἀστέρες πεσοῦνται ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. 30 καὶ τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς καὶ ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς. 31 καὶ ἀποστελεῖ τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ μετὰ σάλπιγγος φωνῆς μεγάλης, καὶ ἐπισυνάξουσι τοὺς ἐκλεκτοὺς αὐτοῦ ἐκ τῶν τεσσάρων ἀνέμων ἀπ᾿ ἄκρων οὐρανῶν ἕως ἄκρων αὐτῶν. 32 Ἀπὸ δὲ τῆς συκῆς μάθετε τὴν παραβολήν. ὅταν ἤδη ὁ κλάδος αὐτῆς γένηται ἁπαλὸς καὶ τὰ φύλλα ἐκφύῃ, γινώσκετε ὅτι ἐγγὺς τὸ θέρος· 33 οὕτω καὶ ὑμεῖς ὅταν ἴδητε ταῦτα πάντα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἐπὶ θύραις. 34 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως ἂν πάντα ταῦτα γένηται.

Ματθ. 23,36 ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἥξει ταῦτα πάντα ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην.

Ματθ. 26,64 λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· σὺ εἶπας· πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ᾿ ἄρτι ὄψεσθε τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως καὶ ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ.

Ματθ. 16,28 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ.

Ματθ. 10,23 ὅταν δὲ διώκωσιν ὑμᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, φεύγετε εἰς τὴν ἄλλην· ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ τελέσητε τὰς πόλεις τοῦ Ἰσραὴλ ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.

Ο συγγραφέας του ευαγγελίου βάζει το Χριστό να περιγράφει ένα τρομακτικό και ταυτόχρονα επιβλητικό σκηνικό, σαν ταινία του Χόλυγουντ. Έκλειψη ηλίου και σελήνης, πτώση των αστεριών, γενική συσκότιση... Και εκεί που όλα θυμίζουν καταστροφή, εμφανίζεται ο Υιός πάνω σε ένα σύννεφο, γεμάτος δόξα και δύναμη, και οι άγγελοι σαλπίζουν στις τέσσερις γωνίες του κόσμου... Τονίζεται σαφώς στο εδάφιο 24,34 οτι δεν θα περάσει εκείνη η γενιά πριν συμβούν όλα αυτά (δηλαδή μέσα σε 33 χρόνια το πολύ). Αυτό δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση, γι' αυτό οι τραγικοί πατέρες και απολογητές της Εκκλησίας προσπάθησαν να δώσουν την ερμηνεία οτι ο Χριστός εννοούσε... την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και την ίδρυση της Εκκλησίας του! Η άποψη αυτή είναι τόσο παιδαριωδώς αυθαίρετη και ατεκμηρίωτη που δεν θα μπω στον κόπο να τη σχολιάσω άλλο. Στα επόμενα αποσπάσματα, ο Ιησούς κινείται σε παρόμοιο κλίμα, προσθέτοντας οτι υπήρχαν άνθρωποι που ζούσαν εκείνη τη στιγμή και θα προλάβαιναν την έλευση της νέας βασιλείας του. Επίσης, οτι μέχρι να τους... διώξουν με τις κλωτσιές από όλες τις πόλεις του Ισραήλ, λόγω του κηρύγματός τους, ο υιός του ανθρώπου (γιατί άραγε αυτοαποκαλείται έτσι;) θα έχει επιστρέψει. Στη συνέχεια, θα περάσω στο κατά Μάρκον και στο κατά Λουκάν ευαγγέλιο.

Μαρκ. 9,1 Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.

Μαρκ. 13,30 ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη μέχρις οὗ πάντα ταῦτα γένηται.

Λουκ. 9,27 λέγω δὲ ὑμῖν ἀληθῶς, εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἳ οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.

Λουκ. 21,25 Καὶ ἔσται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ ἄστροις, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχούσης θαλάσσης καὶ σάλου, 26 ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ· αἱ γὰρ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται. 27 καὶ τότε ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν νεφέλῃ μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς. 28 ἀρχομένων δὲ τούτων γίνεσθαι ἀνακύψατε καὶ ἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑμῶν, διότι ἐγγίζει ἡ ἀπολύτρωσις ὑμῶν. 29 Καὶ εἶπε παραβολὴν αὐτοῖς· ἴδετε τὴν συκῆν καὶ πάντα τὰ δένδρα. 30 ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ᾿ ἑαυτῶν γινώσκετε ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν. 31 οὕτω καὶ ὑμεῖς, ὅταν ἴδητε ταῦτα γινόμενα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. 32 ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως ἂν πάντα γένηται. 33 ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσι. 34 Προσέχετε δὲ ἑαυτοῖς μήποτε βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιοτικαῖς, καὶ αἰφνίδιος ἐφ᾿ ὑμᾶς ἐπιστῇ ἡ ἡμέρα ἐκείνη· 35 ὡς παγὶς γὰρ ἐπελεύσεται ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς.

Τα πρώτα αποσπάσματα είναι γραμμένα σε πανομοιότυπο ύφος με τα προαναφερθέντα, οπότε δεν θα τα σχολιάσω για να μη γίνω κουραστικός. Θα σταθώ στο τελευταίο μακροσκελές απόσπασμα του κατά Λουκάν, που μοιάζει με το αντίστοιχο του κατά Ματθαίον. Μετά την τρομακτική περιγραφή της Δευτέρας Παρουσίας, που διαθέτει και λίγα επιπλέον στοιχεία από την άλλη, στα εδάφια 34-35 προειδοποιεί τους αναγνώστες του ευαγγελίου να βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση. Να μην παρασυρθούν σε καμία περίπτωση από κραιπάλες και διασκεδάσεις, γιατί η συντέλεια θα έρθει αιφνιδιαστικά, «σαν παγίδα», και θα τους πιάσει στα πράσα. Η απειλή αυτή έχει μεγάλη σημασία, καθώς κρατάει τους χριστιανούς κάθε εποχής δέσμιους του φόβου μιας επικείμενης καταστροφής. Και σε μια τέτοια κατάσταση είναι σίγουρο οτι θα είναι πιο υποβόλιμοι, αλλά και πιο ανοιχτοχέρηδες προς την Εκκλησία... Θα περάσω τώρα στο βιβλίο-θρίλερ του Χριστιανισμού, την αποκάλυψη του Ιωάννη, και στις επιστολές που αποδίδονται στον ίδιο.

Αποκ. 1,3 μακάριος ὁ ἀναγινώσκων καὶ οἱ ἀκούοντες τοὺς λόγους τῆς προφητείας καὶ τηροῦντες τὰ ἐν αὐτῇ γεγραμμένα· ὁ γὰρ καιρὸς ἐγγύς.

Αποκ. 3,11 ἔρχομαι ταχύ· κράτει ὃ ἔχεις, ἵνα μηδεὶς λάβῃ τὸν στέφανόν σου.

Αποκ. 22,7 καὶ ἰδοὺ ἔρχομαι ταχύ. μακάριος ὁ τηρῶν τοὺς λόγους τῆς προφητείας τοῦ βιβλίου τούτου.

Αποκ. 22,12 Ἰδοὺ ἔρχομαι ταχύ, καὶ ὁ μισθός μου μετ᾿ ἐμοῦ, ἀποδοῦναι ἑκάστῳ ὡς τὸ ἔργον ἔσται αὐτοῦ.

Α Ιω. 2,18 Παιδία, ἐσχάτη ὥρα ἐστί, καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν· ὅθεν γινώσκομεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστίν.

Α Ιω. 4,3 καὶ πᾶν πνεῦμα ὃ μὴ ὁμολογεῖ τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι· καὶ τοῦτό ἐστι τὸ τοῦ ἀντιχρίστου ὃ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται, καὶ νῦν ἐν τῷ κόσμῳ ἐστὶν ἤδη.

Το πρώτο εδάφιο που παραθέτω τελειώνει με το μνημειώδες «ο καιρός είναι κοντά», που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον και από σύγχρονους τηλεπλασιέ, για να πουλήσουν πιο εύκολα την πραμάτεια τους... Στα επόμενα αποσπάσματα της αποκάλυψης επαναλαμβάνεται ψυχαναγκαστικά το μοτίβο «έρχομαι άμεσα», με σκοπό να περάσει στο υποσυνείδητο του κάθε πιστού τον τρόμο της επικείμενης καταστροφής. Στα δύο εδάφια από την πρώτη επιστολή του, ο «Ιωάννης» μας προειδοποιεί για τον αντίχριστο (μπρρρρ)!! Η απόδειξη για το οτι βρίσκονται στην έσχατη ώρα είναι η παρουσία πολλών υποαντίχριστων, ενώ ο (μάλλον αρχι-) αντίχριστος βρίσκεται ήδη στον κόσμο... Τέλος, ο αγαπημένος μου Παύλος είχε αναφερθεί και αυτός στο καυτό θέμα της συντέλειας στις επιστολές του.

Φιλιπ. 4,5 τὸ ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις. ὁ Κύριος ἐγγύς.

Εβρ. 10,37 ἔτι γὰρ μικρὸν ὅσον ὅσον, ὁ ἐρχόμενος ἥξει καὶ οὐ χρονιεῖ.

Α Θεσ. 4,15 τοῦτο γὰρ ὑμῖν λέγομεν ἐν λόγῳ Κυρίου, ὅτι ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι εἰς τὴν παρουσίαν τοῦ Κυρίου οὐ μὴ φθάσωμεν τοὺς κοιμηθέντας· 16 ὅτι αὐτὸς ὁ Κύριος ἐν κελεύσματι, ἐν φωνῇ ἀρχαγγέλου καὶ ἐν σάλπιγγι Θεοῦ καταβήσεται ἀπ᾿ οὐρανοῦ, καὶ οἱ νεκροὶ ἐν Χριστῷ ἀναστήσονται πρῶτον, 17 ἔπειτα ἡμεῖς οἱ ζῶντες οἱ περιλειπόμενοι ἅμα σὺν αὐτοῖς ἁρπαγησόμεθα ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα, καὶ οὕτω πάντοτε σὺν Κυρίῳ ἐσόμεθα.

Στο κομμάτι από την πρώτη προς Θεσσαλονικείς επιστολή, ο Παύλος διαβεβαιώνει τους σύγχρονούς του οτι «εμείς οι ζώντες δεν θα προλάβουμε να πεθάνουμε», όταν θα επιστρέψει ο Κύριος πάνω σε ένα σύννεφο με σάλπιγγες, αρχαγγέλους και νεκραναστάσεις... Υπόσχεται μάλιστα οτι «αυτοί, οι ζώντες» θα αναληφθούν από σύννεφα και θα βρεθούν δίπλα στον Κύριο. Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη... Ούτε μπορούμε να υποθέσουμε πως ο Παύλος εννοούσε κάτι διαφορετικό, καθώς η περιγραφή της Δευτέρας Παρουσίας είναι κάτι παραπάνω από αναλυτική και σαφής.

Ας προσπαθήσουν όσοι θεωρούν τον εαυτό τους χριστιανό να διαβάσουν τα ιερά βιβλία τους με προσοχή και χωρίς να επαφίονται μόνο στις «ερμηνευτικές αποδόσεις» των έμμισθων γραφιάδων της Εκκλησίας. Ίσως τότε καταλάβουν οτι η θρησκεία τους στηρίζεται πάνω σε κίβδηλες υποσχέσεις, ανούσιες απαγορεύσεις και τεράστια ψέματα...

Δείτε και:

• http://www.imgap.gr/file1/AG-Pateres/PDhiathiki1.html