Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου 2011

Η γεωργική «Πράσινη Επανάσταση»

Το σημερινό κείμενο έχει θέμα την «Πράσινη Επανάσταση». Με τον συγκεκριμένο όρο δεν θα αναφερθούμε στις ουτοπικές υποσχέσεις της παρούσας κυβέρνησης, αλλά στις ριζικές αλλαγές στη γεωργία που επιτελέστηκαν με τη βοήθεια της επιστήμης, το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Καινούριοι τρόποι καλλιέργειας, όπως η μονοκαλλιέργεια, νέοι τύποι φυτών, κυρίως ειδικά μελετημένα υβρίδια, αλλά και νέες μέθοδοι βελτίωσης της παραγωγής, όπως η εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων, συνθέτουν την εικόνα της Πράσινης Επανάστασης. Η πρώτη Πράσινη Επανάσταση συνέβη στις αναπτυγμένες χώρες μεταξύ του 1950 με 1970, ενώ η δεύτερη συνέβη το 1967 στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Ινδία, το Πακιστάν, το Μεξικό, οι Φιλιππίνες κι αλλού. Η πλέον σύγχρονη επανάσταση στο χώρο των τροφίμων αφορά τις βιοτεχνολογικές μεθόδους παραγωγής, στις οποίες γονίδια από διαφορετικούς οργανισμούς ανασυνδυάζονται για να δημιουργηθεί μια νέα ποικιλία.



Ο θεωρούμενος πατέρας της Πράσινης Επανάστασης, Norman Borland, ξεκίνησε την πορεία του στο Πρόγραμμα Ερευνών Παραγωγής Σίτου, το οποίο έλαβε χώρα στο Μεξικό κατά τη δεκαετία του '50 Το πρόγραμμα χρηματοδοτούνταν από το ίδρυμα Rockefeller και μέσω του πειραματισμού σε νέες ποικιλίες σίτου είχε ως στόχο την μεγιστοποίηση της παραγωγής. Παρά τις αρχικές αποτυχίες και μετά από αλλεπάλληλες διασταυρώσεις, η ομάδα του Borlaug κατάφερε να ανακαλύψει μια αποδοτική και ανθεκτική ποικιλία σιταριού. Κατά τη δεκαετία του '60, ο Borlaug συνέχισε τις έρευνές του στην Ινδία, το Πακιστάν και σε άλλες χώρες που αντιμετώπιζαν προβλήματα υποσιτισμού. Οι υποσχέσεις της Πράσινης Επανάστασης για εξάλειψη της πείνας συνοψίζονταν στο σλόγκαν «τροφή για όλους». Πράγματι, αυξήθηκε η παγκόσμια παραγωγή σιτηρών και χώρες όπως η Ινδία όχι μόνο έγιναν αυτάρκεις σε σχέση με το παρελθόν, αλλά προχώρησαν και σε εξαγωγές. Το 90% της παγκόσμιας αύξησης της παραγωγής στη δεκαετία του '60, το 70% στη δεκαετία του '70 και το 80% στη δεκαετία του '80 οφείλονταν στη δεύτερη Πράσινη Επανάσταση. Για τα επιτεύγματά του, ο Norman Borlaug τιμήθηκε το 1971 με το Νόμπελ ειρήνης.


Η δεύτερη Πράσινη Επανάσταση του 1967 (που ήταν αποτέλεσμα πειραματισμών 30 ετών) αφορούσε την ανάπτυξη ποικιλιών που θα έδιναν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόδοση ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Οι νέες, κοντές ποικιλίες ρυζιού και σιταριού, που εισήχθησαν στις αναπτυσσόμενες χώρες, εκμεταλλεύονται καλύτερα τα λιπάσματα και το νερό που τους παρέχονταν, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η στρεμματική απόδοση. Στις παραδοσιακές καλλιέργειες σιταριού και ρυζιού, η μεγάλη προσθήκη λιπασμάτων δημιουργούσε ψηλά φυτά που έγερναν. Οι νέες, υψηλής απόδοσης (2 με 5 φορές μεγαλύτερη απόδοση από τις παραδοσιακές) ποικιλίες-νάνοι είχαν ανθεκτικότητα στον άνεμο, τη βροχή, τις ασθένειες και με την παροχή άφθονου νερού και λιπασμάτων μπορούν να αναπτυχθούν σε διαφορετικά εδάφη και κλίματα, δίνοντας δύο ή περισσότερες σοδειές το χρόνο, γιατί ωρίμαζαν σε συντομότερο χρονικό διάστημα.


Παρά τους αρχικούς διθυράμβους, η Πράσινη Επανάσταση απέτυχε. Στα προβλήματα που προέκυψαν τα προσεχή χρόνια συνέβαλλαν και οι λανθασμένες αγροτικές πολιτικές σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέχρι τότε οι αγρότες στις ξηρές περιοχές εφάρμοζαν την αμειψισπορά, σπέρνοντας δηλαδή τη μια χρονιά σιτηρά και την άλλη ψυχανθή (πχ. φασόλια, φακές), εγκατέλειψαν όμως την εναλλαγή των καλλιεργειών και ασχολήθηκαν αποκλειστικά με την μονοκαλλιέργεια των σιτηρών που έδιναν υψηλές αποδόσεις. Η τακτική των αμειψισπορών ήταν απαραίτητη γιατί συνέβαλε στον περιορισμό των ασθενειών, ζιζανίων και παρασίτων, λόγω της διακοπής του βιολογικού τους κύκλου, καθώς και στην αποκατάσταση και διατήρηση της γονιμότητας του εξαντλημένου εδάφους. Το λάθος ήταν ότι αντί να δοθούν επιδοτήσεις για την καλλιέργεια των ψυχανθών, αυτές δόθηκαν για τα σιτηρά, τα οποία επεκτάθηκαν, έτσι ώστε τα ψυχανθή να εξαφανιστούν σχεδόν από την Ευρώπη. Ακόμα, ενθαρρύνθηκε η αγορά λιπασμάτων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν αφειδώς, με αποτέλεσμα τα τελευταία 50 χρόνια να 20πλασιάστεί η χρήση λιπασμάτων αζώτου. Η μονοκαλλιέργεια των σιτηρών και η εγκατάλειψη της αμειψισποράς είχαν επίσης ως αποτέλεσμα την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων, καθώς ασθένειες και παράσιτα έκαναν την εμφάνισή τους στα χωράφια.


Η εντατική χρησιμοποίηση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων αποδείχτηκε επιβλαβής για το οικοσύστημα και κατά συνέπεια και για τον άνθρωπο. Με τη μονοκαλλιέργεια, το έδαφος χάνει σταδιακά τη γονιμότητά του και διαβρώνεται (σε όλο τον κόσμο έχουν υποβαθμιστεί 1,9 εκατομμύρια εκτάρια γεωργικής γης) και για να εξισορροπηθεί η κατάσταση αυξάνεται συνεχώς η χρήση χημικών λιπασμάτων και νερού με αποτέλεσμα τη ρύπανση και μείωση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Η γεωργία θεωρείται πλέον ο σημαντικότερος παράγοντας ρύπανσης του πόσιμου νερού. Τα φυτοφάρμακα διαταράσσουν την ισορροπία στη φύση γιατί εκτός από το παράσιτο-στόχο σκοτώνουν και τους φυσικούς εχθρούς του. Επιπλέον, τα πιο ανθεκτικά παράσιτα καταφέρνουν να επιζήσουν και δίνουν ανθεκτικούς απογόνους, οπότε τα συγκεκριμένα φυτοφάρμακα κρίνονται αναποτελεσματικά και πρέπει συνεχώς να παράγονται καινούργια, πιο ισχυρά για να τα καταπολεμήσουν. Υπολογίζεται ότι 20.000 αγρότες πεθαίνουν παγκοσμίως κάθε χρόνο εξαιτίας της έκθεσής τους στα φυτοφάρμακα.


Το μεγαλύτερο μειονέκτημα της Πράσινης Επανάστασης θεωρείται η απώλεια της γενετικής ποικιλότητας των καλλιεργούμενων φυτών. Με την αντικατάσταση των φυσικών ποικιλιών από μία μοναδική (μονοκαλλιέργεια) θα είναι αδύνατη η δημιουργία νέων υβριδίων που θα μπορούν να επιβιώσουν και να προσαρμοστούν σε μελλοντικές κλιματικές αλλαγές ή σε εισβολές νέων ασθενειών και παρασίτων. Η καλλιέργεια όμοιων, υψηλά αποδοτικών φυτών ελλοχεύει τον κίνδυνο εξαφάνισης (μερικά έχουν ήδη εξαφανιστεί) πολλών ποικιλιών διατροφής, όπως σιτάρι, ρύζι, τομάτες, μπανάνες, όσπρια, κλπ. Μερικά παραδείγματα της υφιστάμενης κατάστασης είναι τα εξής: Σχεδόν όλα τα δέντρα καφέ της Βραζιλίας προέρχονται από ένα μοναδικό φυτό, σχεδόν όλη η παραγωγή σόγιας των Η.Π.Α προέρχεται από έξι φυτά μιας συγκεκριμένης περιοχής της Ασίας, το 75% της παραγωγής σιταριού στον Καναδά προέρχεται από τέσσερις ποικιλίες, ενώ πάνω από τη μισή γεωργική γη καλλιεργείται με μια μοναδική ποικιλία.


Η Πράσινη Επανάσταση ουσιαστικά λειτούργησε σε περιοχές με πολλή βροχόπτωση ή νερό για άρδευση, αφού οι νέες ποικιλίες απαιτούσαν 4-7 φορές περισσότερο νερό από τις παραδοσιακές. Κατά συνέπεια, χώρες με ξηρασία ή προβλήματα άρδευσης δεν μπόρεσαν να επωφεληθούν ιδιαίτερα από τις νέες μεθόδους. Επιπλέον, χωρίς τη χρήση λιπασμάτων οι νέες καλλιέργειες είχαν χαμηλότερες αποδόσεις από τις παραδοσιακές. Αυτό αποτέλεσε έναν ακόμα περιοριστικό παράγοντα για τις αναπτυσσόμενες χώρες, αφού αυξάνεται η εξάρτησή τους από τις πολυεθνικές που παράγουν λιπάσματα, αλλά και γιατί οι αγρότες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στο ολοένα αυξανόμενο κόστος για την αγορά τους. Η στενή σχέση του Borlaug και των συνεργατών του με τις πολυεθνικές και η δυσανάλογα μεγάλη προβολή των επιτευγμάτων τους από καπιταλιστικές χώρες όπως οι ΗΠΑ, εγείρουν το ερώτημα κατά πόσον το κίνητρο της Πράσινης Επανάστασης ήταν η εξάλειψη της πείνας και της φτώχειας, και όχι ή η μεγιστοποίηση του κέρδους των πολυεθνικών και του ελέγχου των «αναπτυγμένων» χωρών πάνω στις αναπτυσσόμενες.


Η βασισμένη στο πετρέλαιο και στα χημικά, βιομηχανική Πράσινη Επανάσταση, φαίνεται ότι δεν μπορεί πλέον να αντεπεξέλθει στις αυξανόμενες οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες. Δεν κατάφερε να λύσει το πρόβλημα της πείνας και δημιούργησε εξάρτηση των γεωργών από τις χημικές βιομηχανίες και τα ορυκτά καύσιμα. Μια άλλη σύγχρονη «επανάσταση», η οποία έχει περισσότερο επικριτές παρά υποστηρικτές είναι η δημιουργία και κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων (μεταλλαγμένων). Η γενετική τροποποίηση ενός οργανισμού γίνεται με την εισαγωγή σ ΄αυτόν γενετικού υλικού, το οποίο του προσδίδει συγκεκριμένες επιθυμητές ιδιότητες. Για παράδειγμα στον τομέα των καλλιεργούμενων φυτών θέλουμε μεγαλύτερη παραγωγή, γρηγορότερη ωρίμανση, ανθεκτικότητα στις ασθένειες, καλύτερη γεύση κλπ. Το πρόβλημα με τα μεταλλαγμένα τρόφιμα είναι ότι δεν είναι δοκιμασμένα στον χρόνο και δεν διαθέτουμε επαρκείς γνώσεις για τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να έχουν στην υγεία του ανθρώπου και στο περιβάλλον.


Για άλλη μία φορά στην ιστορία του αιώνα που μας πέρασε οι υποστηρικτές των γενετικά ανασυνδυασμένων τροφίμων (μεταξύ των οποίων και ο πρόσφατα θανών Norman Borlaug) υπόσχονταν ότι αυτά αποτελούν τη λύση για τη συνεχόμενη δημογραφική άνοδο του πλανήτη. Αυτό είναι εν μέρει σωστό, καθώς μια χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα υποσιτισμού ενδιαφέρεται πρωτίστως για την επιβίωση των κατοίκων της και δευτερευόντως για τα όποια περιβαλλοντικά προβλήματα προκύπτουν. Όμως, τα πράγματα μπορεί να μην είναι όπως φαίνονται. Πίσω από τις έρευνες και την παραγωγή των γενετικά τροποποιημένων τροφών βρίσκονται πολυεθνικές εταιρίες-κολοσσοί που έχουν τα «πνευματικά δικαιώματα», οπότε το μέλημά τους δεν είναι η εξάλειψη της πείνας αλλά μάλλον το κέρδος και η εξάρτηση των φτωχών κρατών από τις αναπτυγμένες-παραγωγές χώρες.


Στη δεκαετία του 2000, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποπειράθηκε να στείλει σπόρους γενετικά τροποποιημένων φυτών σε χώρες της Αφρικής που αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα υποσιτισμού. Τα κίνητρα όμως, για άλλη μια φορά, δεν ήταν αλτρουιστικά, καθώς οι καρποί των μεταλλαγμένων δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν την επόμενη χρονιά για σπορά, αναγκάζοντας τους αγρότες να αγοράζουν σπόρους από τις μεγαλοεταιρίες. Για να πιέσει τις διστακτικές κυβερνήσεις της αφρικανικής ηπείρου να δεχτούν τη συγκεκριμένη «βοήθεια», το αμερικανικό κογκρέσο θέσπισε νόμο που συνδέει υποχρεωτικά τη βοήθεια για το AIDS με την αποδοχή γενετικά ανασυνδυασμένων σπόρων... Ακόμα, κάποιες πολυεθνικές συχνά αναγκάζουν τους φτωχούς αγρότες χωρών της Αφρικής και της Ασίας να υπογράφουν ένα συμβόλαιο, το οποίο τους εξαναγκάζει να αγοράζουν αποκλειστικά σπόρους, φυτοφάρμακα και λιπάσματα των συγκεκριμένων εταιριών.


Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, προκύπτουν διάφορα ερωτήματα. Θα μπορούσαν οι πολυεθνικές που κατέχουν την τεχνολογία παραγωγής των μεταλλαγμένων να ελέγξουν την παγκόσμια αγορά τροφίμων και μέσω αυτής ολόκληρο τον πλανήτη; Οι κολοσσοί της αγροτικής βιομηχανίας συνεργάζονται με τους παραγωγούς ή μήπως τους υποδουλώνουν και τους εκμεταλλεύονται; Πώς θα αντιδρούσε το οικοσύστημα σε μια ενδεχόμενη διαφυγή γενετικού υλικού από τις ελεγχόμενες συνθήκες παραγωγής γενετικά τροποποιημένων οργανισμών; Τα ερωτήματα είναι πολλά και δεν μπορούν να απαντηθούν ακόμα. Πιθανόν οι μελλοντικές εξελίξεις να μας διαφωτίσουν περισσότερο για τους κινδύνους, αλλά και τα πλεονεκτήματα των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών.


Υ.Γ. Ευχαριστώ τον Ανορθόδοξο για την πολύτιμη συμβολή του στη συγγραφή του άρθρου. Σας προτείνω να δείτε τα παρακάτω σχετικά βίντεο από τον Εξάντα:








Δείτε και:

11 σχόλια:

ο δείμος του πολίτη είπε...

Εξαιρετικό άρθρο.
Σήμερα παράγονται καθαρά τρόφιμα που θα μπορούσαν να θρέψουν όλο τον πλανήτη (αν περ. 2300 cal/person τη μέρα, εμείς παράγουμε τρόφιμα που ισοδυναμούν με 3400 cal/person ημερησίως). Κι όμως από τη μια βλέπουμε ΧΥΤΑ και χωματερές να γεμίζουν και την ίδια στιγμή στο βόρειο κεντρικό και δυτικό ημισφαίριο να εξαπλώνεται ως μεταδοτική ασθένεια η παχυσαρκία, ενώ αλλού να λιμοκτονούν.

Το πρόβλημα, δεν είναι απλά στον τρόπο παραγωγής, αλλά ουσιαστικά στον τρόπο εμπορευματοποίησης της φτώχειας.

rexides είπε...

Καταρχήν είναι Norman Borlaug, και λίγα λόγια για αυτόν παρακαλώ.

Ναι, η Πράσινη Επανάσταση όντως χρησιμοποιήθηκε και διαστρεβλώθηκε από τις πολυεθνικές, άλλα ο Borlaug πάνω από όλα ήταν επιστήμονας και ήθελε να λύσει το πρόβλημα της παγκόσμιας πείνας. Και δυστυχώς, μέσα στα πλαίσια του παρόντος καπιταλιστικού συστήματος, φινετσάτες λύσεις δεν υπάρχουν για αυτό το πρόβλημα.

Οι πρακτικές του Borlaug όντως επιβαρύνουν το περιβάλλον και την υγεία των αγροτών, άλλα ο αριθμός των ζωών που έσωσε απλά δεν συγκρίνεται, ακόμα και αν δεν πιστεύετε το νούμερο του ενός δισεκατομμυρίου.

Ναι, ξέρω ότι σε αυτό το blog "αριστερίζουμε" και θεωρούμε ότι όλα τα κακά του πλανήτη πηγάζουν από το καπιταλιστικό σύστημα, άλλα πρέπει να αναγνωρίζουμε την συνεισφορά των ανθρώπων ανεξάρτητα από τα πλαίσια στα οποία κινήθηκαν.

Μπορεί ο Χριστός να ήταν πολύ eco-friendly που κατάφερε να ταΐσει 5000 χωρίς να επιβαρύνει το περιβάλλον, άλλα αν σκεφτεί κανείς ότι ο Borlaug δεν ήταν ο γιος του Θεού άλλα ένας απλός άνθρωπος, δεν μπορείς να τον κατηγορήσεις που δεν μπόρεσε να κάνει ένα πραγματικό θαύμα και να ταΐσει τόσο κόσμο χωρίς καμία παρενέργεια. Για θνητό άνθρωπο, εγώ τον βρίσκω το λιγότερο αξιέπαινο.

Bloody Mary είπε...

Δεν νομίζω ότι αυτός ο Borland ή Borlaug έκανε κάτι αξιέπαινο και είχε τόσο αγαθές προθέσεις ώστε να τον ενδιαφέρει να σώσει τον κόσμο. Το γεγονός είναι ότι τον χρησιμοποίησαν οι εταιρίες (και αυτό δεν νομίζω ότι έγινε χωρίς τη συγκατάθεσή του)και τις βοήθησε να επεκταθούν.

Όταν κάποιος είναι εναντίον των πρακτικών που χρησιμοποιεί ο καπιταλισμός δεν σημαίνει ότι «αριστερίζει». Καλό είναι να αναλύουμε τις καταστάσεις σε βάθος γιατί πολλές φορές η αλήθεια δεν είναι αυτή που φαίνεται εξωτερικά, γιατί μας σερβίρουν αυτό που θέλουν να πιστέψουμε ...

Ανορθόδοξος είπε...

Φίλε rexides
Δεν καταλαβαίνω τι σε έπιασε! Το μόνο που συγκρατώ από όσα είπες είναι το όνομα του Borlaug (που διορθώθηκε πάραυτα). Κατά τα άλλα τι να σχολιάσω; Ειδικά την παρατήρηση οτι «αριστερίζουμε» δεν την περίμενα από σένα...

Η πράσινη επανάσταση σίγουρα είχε και θετικά, αλλά καθήκον μας είναι να βλέπουμε τη συνολική εικόνα, βεβαίως μαζί με τις κοινωνικές συνιστώσες. Τα κίνητρα των μεγάλων ψαριών που επιπλέουν στα θολά νερά της ελεύθερης αγοράς δεν είναι σε καμία περίπτωση η έγνοια για το συνάνθρωπο και το περιβάλλον. Ακόμα και το απλό κέρδος τους είναι λίγο. Τα θέλουν όλα, εδώ και τώρα! Και αυτή η απληστία είναι που θα μας καταστρέψει κάποια στιγμή...

rexides είπε...

Καλα καλά, σόρρυ που γενίκευσα, εγώ πάντως ξέρω ότι πολλές φορές αριστερίζω.

Απλά πιστεύω ότι το άρθρο αδικεί τον Borlaug. Ο άνθρωπος είναι απλά επιστήμονας, και δεν μπορεί να πεις ότι έφτιαξε και την ατομική βόμβα. Αρνούμαι κατηγορηματικά να αποδεχτώ ότι είχε είχε οικονομικά συμφέροντα. Ναι, οι άνθρωποι που τον χρηματοδότησαν είχαν, και ίσως και να άφησε να επηρεάσουν το έργο του, άλλα ειλικρινά δεν μπορώ να τον δω ως τίποτα λιγότερο από "Άγιο" όταν σκέφτομαι πόσους ανθρώπους έχει σώσει.

Odysseas είπε...

Καλησπέρα, αφού διάβασα το άρθρο το οποίο βρήκα ενδιαφέρον. Δεν κατάλαβα γιατί απέτυχε η πράσινη επανάσταση?

Αν το κριτήριο ήταν οι άνθρωποι να έχουν φαγητό, τότε πέτυχε. Με βάση ποιου κριτηρίου απέτυχε?

Επίσης δεν καταλαβαίνω πιο το πρόβλημα με τον καπιταλισμό? Οι εταιρίες επένδυσαν χρήματα και πήραν ένα ρίσκο, πολλοί άνθρωποι δούλεψαν για να αναπτυχθούν οι νέες τεχνολογίες. Ακόμα περισσότεροι κατάφεραν να φάνε και να μην πεθάνουν από την πείνα χάρις σε αυτές.

Οι τεχνολογία που αναπτύχθηκε έχει θετικές και αρνητικές συνέπειες. Κάποιες εύκολα και γρήγορα ορατές και κάποιες όχι, άλλες που θέλουνε ίσος δέκα χρόνια για εμφανιστούν. Νομίζω την λύση σε αυτές η τεχνολογία θα δώσει, και το καπιταλιστικό σύστημα θα τις πουλήσει. Πιθανότατα πάλι δεν θα είναι τέλειες και ο κύκλος θα ξεκινήσει ξανά, αλλά νομίζω πως θα είμαστε καλύτερα από να μην τις είχαμε.

Με εκτίμηση.
Ο.Ν.

Ανορθόδοξος είπε...

Φίλε rexides και φίλε odysseas
Το πρόβλημα με τον καπιταλισμό είναι όχι η έλλειψη αποτελεσματικότητας, αλλά τα κίνητρα που τον κάνουν «αποτελεσματικό». Παντού κυριαρχεί η ακόρεστη δίψα για το κέρδος, σε συνδυασμό με την αδιαφορία για την κατάσταση των άλλων ανθρώπων ή του περιβάλλοντος. Πάρτε το χαμπάρι: η απληστία από μόνη της δεν μπορεί να δράσει θετικά για την ανθρωπότητα...

Ακόμα κι αν πολλοί άνθρωποι δούλεψαν με αυταπάρνηση για να επιτευχθούν οι στόχοι της πράσινης επανάστασης, ακόμα κι αν ο Borlaug είχε τις αγαθότερες προθέσεις, τα αφεντικά τους, που εκμεταλλεύονται την εργασία αυτών και χιλιάδες άλλων, είχαν ως μόνη κινητήρια δύναμη τη δίψα για χρήμα και εξουσία. Δεν είμαστε κατά των εργαζομένων επιστημόνων, μηχανικών, εργατών, αλλά εναντίον του απάνθρωπου και τερατώδους συστήματος που επιτρέπει να εκμεταλλεύονται τις προσπάθειές τους κάποιοι λίγοι, που θησαυρίζουν σε ασύλληπτα μεγάλο βαθμό.

rexides είπε...

Ε, ε, μη με βάζεις στο ίδιο τσουβάλι με τον Οδυσσέα! Ξέρεις πολύ καλά ποιές είναι οι απόψεις μου για το καπιταλιστικό σύστημα!

Για την ακρίβεια συμφωνώ απόλυτα με το πως τεθικες στην τελευταία σου απάντηση.

Odysseas είπε...

Συμφωνώ η απληστία δεν πρέπει να λειτουργεί μόνη της. Όμως είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης, όπως η ανιδιοτέλεια. Επίσης συμφωνώ ότι η δουλειά μιας επιχείρησης είναι να κερδίζει χρήματα. Αν δεν βγάζει χρήματα, σημαίνει ότι αυτό που παράγει κάνεις δεν το θέλει, και θα κλείσει. Αντίθετα στον ακαδημαϊκό χώρο, δεν χρειάζεται να είναι κερδοφόρα μια τεχνολογία αλλά δεν χρειάζεται επίσης να είναι και πρακτική.

Κατά πόσο μια επιχείρηση εκμεταλλεύεται την εργασία τον εργαζομένων σε αυτή, νομίζω είναι μια μεγάλη κουβέντα. Σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη ξέρω ότι είναι κοινή πρακτική αλλά στις περισσότερες αναπτυγμένες χώρες είναι νομίζω σπάνιο.

Δέχομαι απολύτως ότι ο καπιταλισμός δεν είναι τέλειος, θα ήθελα να ρωτήσω πια εναλλακτική πρόταση προτείνεται στον καπιταλισμό? Σίγουρα ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, αλλά ποιος ακριβός ?

Ανορθόδοξος είπε...

Φίλε Odysseas
Ξεκινώ με ένα απόσπασμα από παλιό μου σχόλιο: "οι άνθρωποι δεν χαρακτηρίζονται μόνο από ανταγωνιστικότητα, απληστία, αδιαφορία για το κοινωνικό σύνολο, αλλά και από αλτρουϊσμό, ενσυναίσθηση, ομαδικό πνεύμα. Νομίζω πως όσο «ρεαλιστές» και να θέλουμε να είμαστε, θα ήταν προτιμότερο ένα οικονομικό, κοινωνικό και εκπαιδευτικό σύστημα που θα προωθούσε τη δεύτερη ομάδα αξιών αντί της πρώτης. Δεν είναι βέβαια εφικτό να αλάξει η φύση των ανθρώπων, όπως εσφαλμένα πίστευαν κάποιοι ρομαντικοί του παρελθόντος, μπορούν όμως να γίνουν βήματα προς τα εμπρός, αυτό είναι βέβαιο."

Αυτό που προτείνω λοιπόν είναι τα «βήματα προς τα εμπρός». Όσο και αν όλα τα συστήματα έχουν μειονεκτήματα και δυσκολίες στην εφαρμογή τους, υπάρχουν συστήματα που είναι καλύτερα από άλλα, που σημαίνει πιο ανθρώπινα και πιο δημοκρατικά. Προσωπικά νομίζω οτι ο έλεγχος στα μέσα παραγωγής, η θέσπιση κοινωνικού κράτους και η λήψη αποφάσεων απευθείας απο το λαό (και όχι από εκπροσώπους) είναι βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Πάνας είπε...

ρε φίλε που είδες την μη επαρκή γνώση για την ασφάλεια των "μεταλλαγμένων" τροφίμων; Αφού υπάρχουν εμπορικά εδώ και δύο δεκαετίες.

"GM foods were first put on the market in the early 1990s"

http://en.wikipedia.org/wiki/GMO_food

Δύο δεκαετίες στις οποιες έχουν γίνει τόσες έρευνες

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=gmo%20food%20safety

Εκτός αν εννοείς πως χωράει παραπάνω έρευνα. Αυτό ισχύει, αλλά δεν αρκεί για να δαιμονοποιήσεις μία τεχνολογία όπως κάνει η greenpeace. Που στην τελική κάνει αυτά που κατηγορεί και μία χαρά χρηματοδοτεί ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ερευνών κι η ίδια. Η έρευνα πρέπει να είναι αντικειμενική. Μία απόφαση που είναι πολιτική κι όχι επιστημονική.

Επίσης το point πως "Πίσω από τις έρευνες και την παραγωγή των γενετικά τροποποιημένων τροφών βρίσκονται πολυεθνικές εταιρίες-κολοσσοί που έχουν τα «πνευματικά δικαιώματα», οπότε το μέλημά τους δεν είναι η εξάλειψη της πείνας αλλά μάλλον το κέρδος και η εξάρτηση των φτωχών κρατών από τις αναπτυγμένες-παραγωγές χώρες." δεν σημαίνει κάτι για την συγκεκριμένη τεχνολογία. Το ίδιο ισχύει και για το κινητό σου, το ίντερνετ που με χαρά χρησιμοποιείς όπως κι εγώ, το άμάξι, την τηλεόραση....
....το γιαούρτι σου. Last time I checked μεγάλες εταιρείες παρήγαγαν τα γιαούρτια και μερικές φορές τους ξέφευγαν μουχλιασμένα προϊόντα γιατί είχαν μειώσει την ασφάλεια του προϊόντος με σκοπό την αύξηση του κέρδους. Τι πάνε να πουν τα παραπάνω; Πως θα σταματήσουμε την πρόοδο γιατί υπάρχει ο καπιταλισμός; Θα σταματήσουμε να τρώμε γιαούρτι; Κρατάς την πρόοδο, πετάς τον καπιταλισμό. Απλό.

Σε μερικά σημεία εσύ κι άλλοι, όπως η γαμημένη η greenpeace, αναιρείται τον εαυτό σας. Μας λες: "Τα κίνητρα όμως, για άλλη μια φορά, δεν ήταν αλτρουιστικά, καθώς οι καρποί των μεταλλαγμένων δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν την επόμενη χρονιά για σπορά, αναγκάζοντας τους αγρότες να αγοράζουν σπόρους από τις μεγαλοεταιρίες." Αν όμως δεν τα έκαναν στείρα θα μας έλεγες (και θα είχες και δίκιο) πως ο μεταλλαγμένος σπόρος συνδυάζεται με τον απλό σπόρο και βγάζει;;;;; Δεν ξέρουμε τι θα έβγαζε. Οπότε απαιτείται να είναι στείρα τα φυτά. Οι εταιρείες βέβαια το κάνουν για την κονόμα,δεν διαφωνώ. Όμως, κάνεις λάθος που επιτίθεσαι στην τεχνολογία, γιατί πολύ απλά θα μπορούσαν αυτοί οι σπόροι να διατίθενται κάθε χρόνο δωρεάν. Πώς; Σίγουρα όχι σε καπιταλισμό. Το πώς ακριβώς είναι ΠΟΛΙΤΙΚΗ συζήτηση κι όχι επιστημονική.

Το ζήτημα με τα "μεταλλαγμένα" είναι πολιτικό και μόνο κι η γαμημένη η greenpeace το κάνει επιστημονικό εμποδίζοντας την πρόοδο γιατί φοβάται κάτι το αόριστο. Ο πλανήτης βγάζει τόσα τρόφιμα, εμείς τα πετάμε και στην Αφρική πεινάνε. Και τι λέει η greenpeace για αυτό; Πως τα "μεταλλαγμένα" είναι επικίνδυνα χωρίς να μπορεί να το αποδείξει. Ούτε τον υπεύθυνο γι αυτή την αδικία υποδεικνύει, ούτε λύσεις. Δαιμονοποίηση και μόνο της προόδου.

Δεν ξέρω αν στόχος σου ήταν η δαιμονοποίηση της τεχνολογίας ή όχι. Αυτό όμως εξέλαβα εγώ και συγγνώμη αν κάνω λάθος.

Σίγουρα όμως αυτό κάνει η greenpeace λέγοντας πράγματα που δεν ισχύουν περί του θέματος. Οι μαλακίες της με κάνουν να φαντάζομαι πριν χιλιάδες χρόνια δύο πρωτόγονους ανθρώπους να κοιτούν μία φωτιά. Ο ένας λοιπόν λέει στον άλλον πως πρέπει να μην την χρησιμοποιήσουν γιατί μπορεί να......
......πάρει φωτιά ο κώλος του.