Οι θετικές συνέπειες της κρίσης (μέρος 1ο)

Πιθανόν ο τίτλος του παρόντος άρθρου να σας φαίνεται περίεργος, προκλητικός, ίσως και ύποπτος. Πως θα μπορούσε να είναι κάποιος αισιόδοξος σε μια τέτοια περίοδο της ιστορίας; Τι θετικό μπορεί να βγάλει κανείς από μια ζοφερή και απειλητική συγκυρία, όπως αυτή που ζούμε; Κι όμως φίλοι μου, το «ουδέν κακό αμιγές καλού» των αρχαίων Ελλήνων είναι ένα ρητό με καθολική ισχύ, που μπορεί να βρει εφαρμογή σε σχεδόν όλες τις περιπτώσεις. Η βαθιά οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που βιώνουμε μπορεί να γίνει έναυσμα για την αφύπνιση του κόσμου από το λήθαργο και την αναγέννηση, μέσα από τη ριζική αναθεώρηση θεσμών, πεποιθήσεων και νοοτροπιών. Άλλωστε, οι λαμπρότερες καινοτομίες της παγκόσμιας ιστορίας ακολούθησαν περιόδους παρακμής και ύφεσης. Η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία ακολούθησε την ολιγαρχία και την τυραννία, ο διαφωτισμός ακολούθησε τις σκοτεινές εποχές του μεσαίωνα, η γαλλική επανάσταση ακολούθησε την απολυταρχία του Λουδοβίκου του 16ου, ενώ η ρωσική επανάσταση τις ωμότητες του τσάρου.

Η αυταπάτη της «θείας πρόνοιας»

Συχνά με ρωτούν: «πως είσαι τόσο βέβαιος οτι δεν υπάρχει Θεός;». Η αλήθεια είναι πως δεν είμαι 100% βέβαιος, γιατί απλούστατα δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω, όπως και κανένας άνθρωπος άλλωστε. Αυτά όμως για τα οποία είμαι σίγουρος, καθώς επαληθεύονται από την καθημερινή ζωή, είναι δύο. Η ασύδοτη εκμετάλλευση των μεταφυσικών φόβων και ελπίδων του κόσμου από ορισμένους επιτήδειους, με σκοπό το κέρδος και την εξουσία, αλλά και η απουσία κάθε είδους «θείας πρόνοιας» στον κόσμο που ζούμε. Για το τελευταίο έχω σκοπό να σας μιλήσω σήμερα. Θα ξεκινήσω με μια απόπειρα ορισμού. Η έννοια της «θείας πρόνοιας», όπως αυτή συναντάται στις περισσότερες σύγχρονες θρησκείες, αποκρυσταλλώνεται στη συχνή και σχεδιασμένη επέμβαση του Θεού στα δρώμενα επί της Γης. Η επέμβαση αυτή γίνεται με κάποιο σκοπό, πάντα για το «καλό» των ανθρώπων, ενώ ο τρόπος της επέμβασης μπορεί να είναι είτε «θαυματουργικός», δηλαδή εμφανώς πέρα από κάθε φυσικό νόμο, είτε μυστικός, ώστε να μην είναι εύκολα διακριτή η παρέμβαση του Θεού.

Το παράδειγμα του Banquet για την κατάσταση στο χώρο της εργασίας

Σήμερα αποφάσισα να γράψω, κάπως καθυστερημένα είναι η αλήθεια, για μια ιστορία απόλυτα ενδεικτική της απελπιστικής κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα. Πρόκειται για τις εξελίξεις σχετικά με το εστιατόριο Banquet, που βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η ιστορία ξεκίνησε στις 5 Απριλίου, όταν ο σερβιτόρος Βαγγέλης Κιτσώνης ειδοποιήθηκε οτι έπρεπε να παραδώσει τη στολή εργασίας του, χωρίς να του διευκρινίζεται αν και πότε θα ξαναδουλέψει. Η άτυπη και απροσδόκητη αυτή απόλυση ήρθε σαν αποτέλεσμα των αξιώσεων του να... καταβληθεί το δώρο Πάσχα στους υπαλλήλους. Η συγκεκριμένη απαξιωτική συμπεριφορά του ιδιοκτήτη του εστιατορίου, Γεράσιμου Φιώρου, ήταν απλά ένα μέρος της γενικότερης στάσης που κρατούσε απέναντι στους υπαλλήλους του. Σύμφωνα με τον Κιτσώνη και άλλους εργαζόμενους στο Banquet, ο εργοδότης τους:

Αγαπάς την Εκκλησίαν; Απόδειξις!

Χριστιανοί γρηγορείτε! Η Εκκλησία μας αντιμετωπίζει... οικονομικάς δυσκολίας! Ενήμερη περί του μείζονος σημασίας αυτού προβλήματος, που δεν πρέπει να αφήσει ασυγκίνητον κανέναν σοβαρόν πιστόν, η «Ανούσια Πίστις» θα συνεισφέρει το ταπεινόν τούτο άρθρον, ως ελάχιστον φόρον τιμής στους πτωχούς πλην τίμιους ιερείς μας. Και δεν είναι μόνον οι ιερείς μας, οι ψάλται και οι νεωκόροι που βλάπτονται από την οικονομικήν κρίσην, αλλά ολόκληρο το ευσεβές κύκλωμα των κηροποιών, ιεροραφέων, χρυσοχόων-κατασκευαστών ταμάτων, εργολάβων ανέγερσης ιερών ναών, αγιογράφων, κατασκευαστών ξυλογλύπτων, υαλουργών και λοιπών συν Χριστώ ελευθέρων επαγγελματιών...

Η μεγάλη έξοδος (των Ελλήνων πτυχιούχων)

Ένα φαινόμενο που παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια και αναμένεται να ενταθεί ακόμα περισσότερο στη νέα ελληνική πραγματικότητα (του ΔΝΤ), είναι η μετανάστευση νέων πτυχιούχων στο εξωτερικό. Είναι σαφές οτι το ρεύμα εξόδου είναι μαζικό και μπορεί να συγκριθεί με τη μεγάλη μετανάστευση των δεκαετιών του '50, '60 και '70, με μια σημαντική διαφορά. Δεν έχουμε να κάνουμε πλέον με ανειδίκευτους εργάτες ή ημιειδικευμένους τεχνίτες, αλλά με κατόχους ανώτατης μόρφωσης που διαθέτουν πτυχία, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, πτυχία ξένων γλωσσών και συστατικές επιστολές, οπότε δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστούμε οτι πρόκειται για τα «καλύτερα μυαλά» της χώρας.

(Χωρίς λόγια)

Γιατί μερικές φορές τα λόγια απλά περιττεύουν...

Ο λαϊκιστης Λάκης και η αντιφατική «ακαδημαϊκή Αριστερά»

Σήμερα παρουσιάζω ένα κείμενο που περισσότερο έχει σκοπό να προβληματίσει, παρά οτιδήποτε άλλο. Κεντρικό -προς προβληματισμό- θέμα είναι η τεράστια ασυμφωνία ανάμεσα στις ιδέες που διακηρύττουν και στον τρόπο που ζουν πολλοί σημερινοί αριστεροί. Αναφέρομαι στη μερίδα αυτή των ανθρώπων που, ενώ αυτοπροσδιορίζονται πολιτικά ως «αριστεροί», κατακρίνοντας διαρκώς και με οξύτητα την καθεστηκυία τάξη, στην πραγματικότητα ανήκουν στην κοινωνική ελίτ και δε φαίνεται οτι έχουν καμία πρόθεση να παραιτηθούν των προνομίων τους. Πιστεύω πως ένα από τα πλέον κατατοπιστικά παραδείγματα αποτελεί ο γνωστός σε όλους μας κωμικός, Λάκης Λαζόπουλος. Παραθέτω στη συνέχεια αποσπάσματα ενός σχετικού άρθρου του Άρη Δημοκίδη, από τη Lifo της 01/04/10, το οποίο ασκεί γενικότερη κριτική στο Λαζόπουλο:

Λογαριασμός λαϊκής κοροϊδίας!

Πρόσφατα η κυβέρνηση έκανε κάτι που με εκνεύρισε αφόρητα. Όχι οτι όλα τα υπόλοιπα μέτρα που έχει πάρει από τη στιγμή της εκλογής της και μετά με έχουν αφήσει ασυγκίνητο, απλά πιστεύω πως το συγκεκριμένο είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Αναφέρομαι στην κωμικοτραγική ιδέα να ανοίξουν έναν «λογαριασμό αλληλεγγύης για την απόσβεση δημοσίου χρέους». Σίγουρα κάποιοι έχουν μια πολύ ιδιαίτερη αίσθηση του (μαύρου) χιούμορ για να το σκεφτούν αυτό... Ας κάνω όμως λίγο το δικηγόρο του διαβόλου (στην προκειμένη του κράτους), έτσι για να υπάρχει αντίλογος. Πού είναι το κακό στο να βοηθήσει κάποιος την πατρίδα του; Το έκανε και ο NASAς και ο συμπαθής ηλικιωμένος που βγήκαν στις ειδήσεις. Αφού η χώρα μας βρίσκεται σε περίοδο κρίσης, είναι στο χέρι όλων μας να τη στηρίξουμε και τι καλύτερο από το να συμβάλει ο καθένας εθελοντικά, ανάλογα με τις δυνατότητές του. Σωστά; Όχι!

Κίνηση ματ από την Εκκλησία της Ελλάδος

Για μία από τις λίγες φορές στην ιστορία της, η ορθόδοξη Εκκλησία μας εκπλήσσει ευχάριστα! Σύμφωνα με πηγές που προέρχονται από τον στενό κύκλο του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, η Εκκλησία πρόκειται να βοηθήσει το ελληνικό κράτος στην προσπάθειά του να βγει από την κρίση. Ο κ. Ιερώνυμος προτίθεται να ανακοινώσει επίσημα τις αποφάσεις του τη Μ. Παρασκευή το μεσημέρι, μετά την αποκαθήλωση του εσταυρωμένου, σε συνέντευξη τύπου που θα παραθέσει στην αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Η θρησκεία του Ρασταφάρι και το τέλος του Μπομπ Μάρλεϊ

Επιστρέφω σήμερα στο χώρο του blogging, μετά από απουσία δύο και πλέον εβδομάδων, για να ασχοληθώ με ένα κάπως ασυνήθιστο θέμα. Το κίνημα-θρησκεία του Ρασταφάρι, παρακλάδι του Χριστιανισμού, που επηρέασε καταλυτικά τη ζωή και την τέχνη στο νησί της Τζαμάικα. Ο πιο γνωστός οπαδός της θρησκείας ήταν χωρίς αμφιβολία ο μεγάλος μουσικός της reggae Μπομπ Μάρλεϊ, κάτι που, όπως φαίνεται, του στοίχισε την ίδια του τη ζωή. Το τέλος του Μπομπ Μάρλεϊ είναι ένα από τα παραδείγματα του κακού που μπορούν να κάνουν οι δεισιδαιμονίες στους ανθρώπους, όσο πλούσιοι ή διάσημοι κι αν είναι.

Η δολοφονία της Υπατίας

Συνεχίζοντας το προηγούμενο άρθρο μου για την καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, θα παραμείνω στη συγκεκριμένη εποχή και τοποθεσία, ασχολούμενος με τη ζωή και το θάνατο της διακεκριμένης φιλοσόφου Υπατίας. Οι περισσότεροι από εσάς πιστεύω οτι έχετε ακούσει αυτό το όνομα, αφενός γιατί είναι σύμβολο των αγριοτήτων που διέπραξαν οι χριστιανοί, αφετέρου γιατί ίσως είδατε την πρόσφατη ταινία “Agora”, που έχει ως κεντρικό χαρακτήρα την Υπατία. Για να μπορέσω να είμαι όσο το δυνατόν πιο πιστός στα ιστορικά γεγονότα, ανακάλυψα τρεις ιστορικούς της εποχής που αναφερόταν σε αυτήν, τον παγανιστή Δαμάσκιο και τους χριστιανούς Σωκράτη τον Σχολαστικό και Ιωάννη τον Νικίου. Από αυτούς, ο Σωκράτης ο Σχολαστικός ήταν σύγχρονός της, ο Δαμάσκιος έζησε τον 5ο αιώνα και ο Ιωάννης τον 7ο αιώνα μ.Χ.

Η καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας

Πριν λίγες ημέρες είδα στον κινηματογράφο την ταινία “Agora”, που πραγματεύεται τη ζωή και το θάνατο της φιλοσόφου Υπατίας, στην Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα μ.Χ. Ομολογώ οτι εντυπωσιάστηκα με το οτι μια ταινία που παρουσιάζει τους χριστιανούς ως καταστροφείς και φονιάδες προβλήθηκε στις μεγάλες αίθουσες, ακόμα και στις αλυσίδες των πολυκινηματογράφων. Στις σύγχρονες, «πολιτισμένες» κοινωνίες μας μέχρι και ο φαιδρός «κώδικας Da Vinci» είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στους κύκλους των φανατικών, ενώ μερικές γελοιογραφίες με το πρόσωπο του Μωάμεθ παραλίγο να οδηγήσουν στη δολοφονία των σκιτσογράφων από αφηνιασμένους μουσουλμάνους... Παρά κάποιες ιστορικές ανακρίβειες, η ταινία νομίζω οτι αποδίδει θαυμάσια το πνεύμα της σκοτεινής εκείνης εποχής και σας την προτείνω χωρίς δεύτερη σκέψη.

Αναγκαίο κακό

Λίγο μυστήριος ο τίτλος του σημερινού κειμένου, έτσι δεν είναι; Μοιάζει με αναγγελία φοροεισπρακτικών μέτρων από την κυβέρνηση, σας διαβεβαιώνω όμως οτι δεν έχει καμία σχέση... Στην πραγματικότητα, απλά ανακοινώνω την απόφασή μου να προσθέσω λέξη επαλήθευσης στα σχόλια της «Α.Π.», μετά τον βομβαρδισμό από spam που δέχτηκα σήμερα από κάποιον disa. Ζητώ συγγνώμη από τους αναγνώστες, καθώς πρόθεσή μου ήταν από την αρχή να σχολιάζει κανείς εδώ όσο το δυνατόν πιο εύκολα και ελεύθερα, αλλά το πρόβλημα των spam-διαφημιστικών σχολίων έφτασε στο απροχώρητο.

Ο Άρθουρ Τζάνοφ για τον κοινωνικό έλεγχο

Συνεχίζοντας τη διεύρυνση της θεματολογίας του ιστολογίου με ψυχολογικά και κοινωνικά θέματα, αποφάσισα σήμερα να σας παρουσιάσω μερικά αποσπάσματα από το έργο ενός ακόμα μεγάλου ψυχολόγου. Συγκεκριμένα, θα αναφερθώ στο βιβλίο «η πρωτογενής επανάσταση» του δρ. Άρθουρ Τζάνοφ, εφευρέτη της λεγόμενης πρωτογενούς θεραπείας. Ο Άρθουρ Τζάνοφ γεννήθηκε στο Λος Άντζελες των Η.Π.Α. Σπούδασε ψυχιατρική και έκανε το διδακτορικό του στην ψυχολογία, ενώ δούλεψε επί σειρά ετών σε νευροψυχιατρικά νοσοκομεία και κλινικές, μεταξύ των οποίων και το νοσοκομείο της ένωσης βετεράνων στο Μπρέντγουντ της Καλιφόρνια. Η συνεχής τριβή του με πρώην στρατιώτες και τα προβλήματα που αυτοί απέκτησαν από τον πόλεμο τον έκαναν να αναθεωρήσει ριζικά την αντίληψή του για το κράτος, την κοινωνία και το στρατό.

Το αίσθημα «ολότητας» και μια απόπειρα εξήγησής του

Προσπαθώντας να ερμηνεύσω το θρησκευτικό αίσθημα στους ανθρώπους, αποφάσισα να συμβουλευτώ για μία ακόμη φορά τα γραπτά του «πατέρα της ψυχανάλυσης», Σίγκμουντ Φρόυντ. Πρόσφατα αντάλλαξα απόψεις με τον αναγνώστη του ιστολογίου WishmasteR, ο οποίος, αν και απορρίπτει τις αυθαιρεσίες της Εκκλησίας, είναι θρησκευόμενος, πιστεύοντας σε ένα είδος «εσωτερικού θεού». Έτσι είχα την ιδέα να γράψω το παρόν άρθρο, καθώς η συζήτηση μαζί του μου θύμισε έντονα το πρώτο κεφάλαιο από το «Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας» του Φρόυντ. Ξεκινώ λοιπόν παραθέτοντας αυτούσιο ένα απόσπασμα από το συγκεκριμένο κεφάλαιο: