Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2010

Η καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας

Πριν λίγες ημέρες είδα στον κινηματογράφο την ταινία “Agora”, που πραγματεύεται τη ζωή και το θάνατο της φιλοσόφου Υπατίας, στην Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα μ.Χ. Ομολογώ οτι εντυπωσιάστηκα με το οτι μια ταινία που παρουσιάζει τους χριστιανούς ως καταστροφείς και φονιάδες προβλήθηκε στις μεγάλες αίθουσες, ακόμα και στις αλυσίδες των πολυκινηματογράφων. Στις σύγχρονες, «πολιτισμένες» κοινωνίες μας μέχρι και ο φαιδρός «κώδικας Da Vinci» είχε ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στους κύκλους των φανατικών, ενώ μερικές γελοιογραφίες με το πρόσωπο του Μωάμεθ παραλίγο να οδηγήσουν στη δολοφονία των σκιτσογράφων από αφηνιασμένους μουσουλμάνους... Παρά κάποιες ιστορικές ανακρίβειες, η ταινία νομίζω οτι αποδίδει θαυμάσια το πνεύμα της σκοτεινής εκείνης εποχής και σας την προτείνω χωρίς δεύτερη σκέψη.


Η ταινία αυτή, εκτός από τον προβληματισμό που μου προκάλεσε, με παρακίνησε να γράψω το παρόν άρθρο για ένα θέμα, με το οποίο είχα υποσχεθεί πως θα ασχοληθώ αρκετά παλιότερα. Δυστυχώς όμως, πολυάριθμες υποχρεώσεις όσο και νέα θέματα που προέκυπταν με απέτρεψαν συστηματικά από τη συγγραφή του, μέχρι που στο τέλος πέρασε στη λήθη. Το θέμα που αναφέρομαι είναι η καταστροφή της περίφημης βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, της μεγαλύτερης και πληρέστερης βιβλιοθήκης ολόκληρου του αρχαίου κόσμου. Σε μια ανταλλαγή απόψεων που είχα τότε με μια χριστιανή blogger, αυτή είχε υποστηρίξει πως η καταστροφή της βιβλιοθήκης ήταν έργο του Ιουλίου Καίσαρα και του χαλίφη Ομάρ, ενώ οι χριστιανοί απείχαν ολοκληρωτικά από οποιαδήποτε βεβήλωση του χώρου. Μια εκδοχή ιδιαίτερα συμφέρουσα για την Εκκλησία, δυστυχώς όμως πολύ καλή για να είναι αληθινή...


Θα προσπαθήσω στη συνέχεια να παρουσιάσω τις τέσσερις διαδοχικές καταστροφές της βιβλιοθήκης, με όσα ιστορικά στοιχεία συνέλεξα, αλλά και να καταθέσω την άποψή μου για τις πραγματικές αιτίες που οδήγησαν στην εγκατάλειψη και την παρακμή της. Το πρώτο μεγάλο πλήγμα που δέχτηκε η συλλογή της βιβλιοθήκης ήταν το 48 π.Χ., κατά τη διαμάχη μεταξύ Ιουλίου Καίσαρα και Πτολεμαίου του 13ου. Από το σύνολο των 16 ιστορικών της εποχής, οι 6 μόνο αναφέρονται στην καταστροφή της βιβλιοθήκης, ενώ οι υπόλοιποι δεν αναφέρουν τίποτα. Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ο Καίσαρας διέταξε να βάλουν φωτιά στα ίδια του τα πλοία για να αποτρέψει τον εχθρό από το να τους περικυκλώσει, μια φωτιά που στη συνέχεια επεκτάθηκε σε όλα τα κτίρια του λιμανιού. Σύμφωνα με την εκδοχή του Άουλου Γέλλιου, τη φωτιά την έβαλαν κατά λάθος οι στρατιώτες του Καίσαρα στο λιμάνι. Οι κατά πολύ μεταγενέστεροι (4ος αι.) Αμμιανός Μαρκελλινός και Ορόσιος συμφωνούν οτι η βασιλική βιβλιοθήκη καταστράφηκε από τη συγκεκριμένη πυρκαγιά.


Σύμφωνα όμως με τον ανώνυμο συγγραφέα των πολέμων της Αλεξάνδρειας, το κτίριο που καταστράφηκε δεν ήταν η βασιλική βιβλιοθήκη, αλλά μια αποθήκη που περιείχε αντίγραφα έργων της βιβλιοθήκης, τα οποία προορίζονταν για εξαγωγή. Αυτή η άποψη υποστηρίζεται από κάποιους σύγχρονους ιστορικούς, που αποδίδουν την παρανόηση σε λανθασμένη μετάφραση. Ένα ακόμα επιχείρημα των ιστορικών αυτών είναι οτι η κύρια βιβλιοθήκη βρισκόταν στη βασιλική συνοικία της πόλης, στην οποία βρήκαν καταφύγιο οι στρατιώτες του Καίσαρα από τη φωτιά, κάτι που δεν θα ήταν δυνατόν αν η πυρκαγιά είχε εξαπλωθεί εκεί. Επίσης, ο Σενέκας ο νεότερος (1ος αι. μ.Χ.) αναφέρει οτι καταστράφηκαν 40.000 αντίτυπα στη συγκεκριμένη φωτιά. Ο αριθμός αυτός θεωρείται μικρός σε σύγκριση με το σύνολο των έργων που φυλάσσονταν στην Αλεξάνδρεια, οπότε ακόμα και αν κάηκε η κύρια βιβλιοθήκη, η πλειοψηφία των αντιτύπων γλίτωσε την καταστροφή. Εκτός αυτού, η βασιλική βιβλιοθήκη δεν ήταν η μοναδική της πόλης, καθώς υπήρχαν τουλάχιστον ακόμη δύο, αυτές των ναών Σεραπείου και Μουσείου, η τελευταία εκ των οποίων επικοινωνούσε με την κεντρική βιβλιοθήκη.


Η επόμενη καταστροφή των έργων της βιβλιοθήκης έγινε στην εισβολή του αυτοκράτορα Αυρηλιανού, το 273 μ.Χ., κατά τον πόλεμο μεταξύ αυτού και της βασίλισσας Ζηνοβίας της Παλμύρας. Ένα μεγάλο τμήμα της Αλεξάνδρειας παραδόθηκε στις φλόγες, συμπεριλαμβανομένης και της συνοικίας στην οποία βρισκόταν η βιβλιοθήκη. Δυστυχώς, οι μαρτυρίες που έχουμε για το μέγεθος της καταστροφής δεν είναι επαρκείς. Αν κάηκε ολόκληρη η βιβλιοθήκη ή τμήμα της δεν μας είναι γνωστό, πάντως θεωρείται βέβαιο οτι πολλοί πάπυροι λεηλατήθηκαν και μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, που έμελλε να αποτελέσει τη νέα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας.


Περνάμε τώρα στο 391 μ.Χ., όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος αποφασίζει με διάταγμά του την ερήμωση και καταστροφή όλων των παγανιστικών ναών, απαγορεύοντας τη λατρεία οποιασδήποτε άλλης θεότητας πέρα από το Χριστό και το Γιαχβέ των Ιουδαίων. Ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος ξεκινά αμέσως με την καταστροφή του ναού του Σεράπιδος, στον οποίο όπως προείπαμε υπήρχε αξιόλογη βιβλιοθήκη. Είναι θέμα αντιδικίας μεταξύ των σημερινών ερευνητών το κατά πόσο η βιβλιοθήκη αυτή λειτουργούσε την εποχή του διατάγματος του Θεοδοσίου. Οι χριστιανοί ιστορικοί Σωκράτης ο σχολαστικός και Ορόσιος αναφέρονται στην καταστροφή αγαλμάτων και θρησκευτικών συμβόλων, χωρίς να κάνουν νύξη για βιβλία (κάτι που φυσικά μπορεί να παρέλειψαν για ευνόητους λόγους). Ακόμα, ο παγανιστής ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλινός περιγράφει και αυτός την καταστροφή του Σεραπείου, χωρίς να αναφέρεται σε βιβλία. Ο Ορόσιος αφήνει να εννοηθεί πως ένας αριθμός των έργων αυτών λεηλατήθηκε από τους χριστιανούς και μεταφέρθηκε σε εκκλησίες και μοναστήρια (6ο βιβλίο της «ιστορίας κατά των παγανιστών»): “ Σήμερα υπάρχουν σε εκκλησίες σεντούκια με βιβλία που εμείς οι ίδιοι έχουμε δει και, όταν αυτοί οι (παγανιστικοί) ναοί λεηλατήθηκαν, αυτά, όπως μας είπαν, πάρθηκαν από τους ίδιους τους ανθρώπους μας, κάτι που, σίγουρα, είναι αληθινό.”


Κυνηγώντας κατά το δυνατό την ιστορική αλήθεια, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι οτι ο Ορόσιος αναφερόταν στο Σεράπειο, από την άλλη όμως υπήρχαν και άλλοι αρχαίοι ναοί με αξιόλογες βιβλιοθήκες, όπως το Μουσείο που αναφέραμε προηγουμένως. Για το Μουσείο, ο σύγχρονος ιστορικός Mostafa El-Abbadi γράφει στο έργο του «ζωή και μοίρα της αρχαίας βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας»: “Ο Συνέσιος της Κυρήνης (χριστιανός επίσκοπος), που σπούδασε στη σχολή της Υπατίας στα τέλη του 4ου αιώνα, είδε το Μουσείο και περιέγραψε τις εικόνες των φιλοσόφων μέσα σε αυτό. Δεν έχουμε μεταγενέστερη μαρτυρία για την ύπαρξή του κατά τον 5ο αιώνα. Καθώς ο Θέων, διακεκριμένος μαθηματικός και πατέρας της Υπατίας... ήταν ο τελευταίος καταγεγραμμένος ερευνητής-μέλος (του Μουσείου), είναι πιθανό οτι το Μουσείο δεν επέζησε πολύ μετά το διάταγμα του Θεοδοσίου το 391 να καταστρέψουν όλους τους παγανιστικούς ναούς της πόλης”. Παρατηρούμε οτι ακόμα και στην περίπτωση που το Σεράπειο ήταν άδειο από βιβλία κατά τη χριστιανική εισβολή, το Μουσείο λειτουργούσε ακόμη σαν βιβλιοθήκη, ενώ οι αναφορές σε αυτό παύουν απότομα μετά τον σύγχρονο της Υπατίας Συνέσιο. Εύκολα συμπεραίνουμε οτι τα διατάγματα του Θεοδοσίου επηρέασαν καταλυτικά τη μοίρα των τελευταίων βιβλιοθηκών που είχαν απομείνει στην Αλεξάνδρεια...


Η τελευταία χρονολογικά καταστροφή των παπύρων που φυλάσσονταν στην Αλεξάνδρεια τοποθετείται στον 7ο αιώνα, όταν ο χαλίφης Ομάρ κατέλαβε την πόλη. Σύμφωνα με κείμενα χριστιανών του 13ου αιώνα (600 χρόνια μετά), ο χαλίφης διέταξε την καταστροφή των έργων της βιβλιοθήκης που ερχόταν σε αντίθεση με το Κοράνι και οι στρατιώτες του έκαψαν όλα τα βιβλία εκτός από αυτά του Αριστοτέλη, μια πράξη που τους πήρε 6 μήνες (!), ενώ χρησιμοποίησαν τη φωτιά για να ζεστάνουν τα δημόσια λουτρά στα οποία διασκέδαζαν. Σύμφωνα με τους σύγχρονους μελετητές, η παραπάνω ιστορία συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία της εσκεμμένης παραποίησης. Οι μεσαιωνικοί Ευρωπαίοι είχαν κάθε λόγο να λοιδορήσουν τους Μωαμεθανούς εχθρούς τους, οι οποίοι κατά την περίοδο εκείνη κατακτούσαν ολοένα και περισσότερα εδάφη. Ο ιστορικός Bernard Lewis αναφέρει: “Η σύγχρονη έρευνα έχει δείξει οτι η συγκεκριμένη ιστορία είναι εντελώς αβάσιμη. Κανένα ιστορικό κείμενο της εποχής (7ος αι.), ούτε ακόμα και τα χριστιανικά, δεν αναφέρει αυτήν την ιστορία, η οποία εμφανίζεται στον 13ο αιώνα, και σε κάθε περίπτωση η μεγάλη βιβλιοθήκη του Σεραπείου είχε ήδη καταστραφεί από τις εσωτερικές διαμάχες πριν την έλευση των Αράβων”.


Μελετώντας τα ιστορικά κείμενα της εποχής, αλλά και αυτά των σύγχρονων μελετητών, καταλήγω όλο και περισσότερο στο συμπέρασμα οτι η ιστορία πρέπει να μελετάται κατά το εφικτό σφαιρικά. Επιρροές από προσωπικές απόψεις, πολιτικά και θρησκευτικά συμφέροντα, ελλιπής έρευνα και τυφλή αντιγραφή παλιότερων ιστορικών ήταν σφάλματα στα οποία έπεφταν συνέχεια οι συγγραφείς. Για να πλησιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την ιστορική αλήθεια πρέπει να μελετήσουμε όσες περισσότερες πηγές μπορούμε, ενώ από την άλλη να τις αξιολογήσουμε με βάση το πολιτικό, θρησκευτικό, κοινωνικό, εθνικό και ιδεολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούταν. Τα συμπεράσματά μου από τη μελέτη που έκανα στο παρόν θέμα είναι οτι δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι για την τύχη των βιβλιοθηκών της Αλεξάνδρειας, της βασιλικής και αυτών του Σεραπείου και του Μουσείου.


Αυτό όμως για το οποίο μπορώ να αποφανθώ με βεβαιότητα είναι πως η πολιτική των Ρωμαίων και Βυζαντινών αυτοκρατόρων καθόρισε αναπόφευκτα τη μοίρα της σπουδαίας εκείνης βιβλιοθήκης. Η έλλειψη παιδείας και αγάπης για τα γράμματα και τις επιστήμες που τους διέκρινε οδήγησε σταδιακά στην παρακμή όλων των υπολειμμάτων πολιτισμού του αρχαίου κόσμου, των φιλοσοφικών σχολών και των βιβλιοθηκών. Όταν ο Χριστιανισμός αναρριχήθηκε σε κυρίαρχη θρησκεία, τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο σκοτεινά για τα δείγματα της αρχαίας διανόησης που είχαν απομείνει. Πλέον οτιδήποτε είχε σχέση με την αρχαία γνώση ταυτίζονταν αυτόματα με την ειδωλολατρεία και έπρεπε να καταστραφεί. Οι αξιωματούχοι δεν νοιάζονταν πλέον για την επιστημονική πρόοδο και την πολιτισμική ανάπτυξη, αλλά για τη μέλλουσα κρίση και τη σωτηρία των ψυχών τους! Δεν έχει λοιπόν καμία σημασία αν επί Θεοδοσίου καταστράφηκαν τα τελευταία αντίτυπα της βιβλιοθήκης ή αν κάποια επέζησαν. Το κύριο είναι πως με τη μισαλλόδοξη στάση του απέναντι στα γράμματα, τις επιστήμες και τις τέχνες, ο φανατικός και απαίδευτος αυτοκράτορας έσβησε τα τελευταία φώτα του αρχαίου κόσμου και ώθησε τους υπηκόους του ολοταχώς προς το μεσαίωνα...


Δείτε και:

22 σχόλια:

φωτο vango είπε...

...πολύ ενδιαφέρον. Ότι έγιναν καταστροφές, είναι μαρτυρημένο από πηγές. Η ουσία είναι πάντως πως ό,τι προάγει την ελευθερία του νού, είναι τροφή της πυράς από τους πιστούς του θεού. Το βλέπουμε και σήμερα. Ύπνος βαθύς, ευχές για καλοπέραση, κανένας προβληματισμός έτσι ώστε ''οι βάρβαροι να είναι κάποια λύση''...

the monkeys είπε...

πολύ ενδιαφέρον κείμενο ανορθόδοξε!
δεν ήκερα όλες τις ιστορικές λεπτομέρειες!Είναι φανερό ότι έχουν την κλυρια ευθύνη οι θρησκευτικοί και πολιτικοί πόλεμοι στους οποίους κυριαρχεί η βαρβαρότητα.
με ιντρίκαρες να δώ την ταινία η αλήθεια είναι δεν με είχε πολύ πείσει το τραιλέρ της.Πάντως δεν έχει γίνει θέμα από μέρους τησ εκκλησίας προφανώς γιατί δεν πήρε τν υπερπροβολή που πήρε ο κώδικας ντα βίντσι κλπ

Ἀριστοκλῆς είπε...

Οἱ καταστροφὲς ἀποκαθίστανται, ἐφ'ὅσον γίνονται σὲ περιβάλλον ἐκτιμὸν τὴν γνῶσι. Οἱ χριστιανοὶ στὴν καλύτερη περίπτωσι τὴν ἀνέχονται.

Μάρκο Ντέ Σάντ είπε...

Ένα μεγάλο μέρος της αρχαίας σοφίας είχε σωθεί από την διαβόητη "πυρκαγιά" (στον ενικό ή στον πληθυντικό).

Ο Ουμπέρτο Έκο στο "Όνομα του Ρόδου" στο δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης έχει όλη σχεδόν την ιστορία της και αποδίδει μάλιστα και συγκεκριμένες ευθύνες.

Όλα τα χειρόγραφα που πραγματεύονταν τεχνικά θέματα είχαν ήδη κατασχεθεί ή αντιγραφεί από τους Ρωμαίους. Τα υπόλοιπα, φιλοσοφικά,ιστορικά, λογοτεχνικά, κλπ. σκόρπισαν στους πέντε ανέμους. Πολλά κατέληξαν αργότερα σε βιβλιοθήκες μοναστηριών που έκαναν τις αντιγραφές, έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη συγκεντρώθηκαν από την ηγεσία του βρωμο-ιερατείου που τα χρειαζόταν για να αναπτύξει επιχειρήματα. Άλλα έργα κατάληξαν στα πνιγηρά υπόγεια της Κωνσταντινούπολης, άλλα στις επτασφράγιστες αποθήκες του Βατικανού, άλλα στα χέρια εμπόρων και αργυραμοιβών, στα χέρια χαλίφηδων και σε σεντούκια μυστικών στοών. Φυσικά και ένα μέρος πήγε στην πυρά.

Με την πάροδο των αιώνων πολλά από τα διασωθέντα χειρόγραφα χάθηκαν σε πολέμους, στάσεις, πυρκαγιές, επιδρομές βαρβάρων ή απλά καταστράφηκαν λόγω της φθοράς που προκαλεί η χρήση, ο χρόνος και η απουσία συντήρησης. Κάποια χαμένα χειρόγραφα ή αποσπάσματα εμφανίζονται κατά καιρούς μόνο και μόνο για να μας σπάνε ακόμα πιο πολύ τα νεύρα κάνοντάς μας να αναλογιζόμαστε το μέγεθος της παγκόσμιας πνευματικής κληρονομιάς που αφέθηκε επίτηδες να καταστραφεί από αυτούς που γύρισαν το κόσμο 1.000 χρόνια πίσω.

Το άσχημο είναι ότι η εγκληματική συμμορία του δαίμονα-κυρίου του Αβραάμ στην τριπλή μορφή της (Ιουδαϊσμός-Χριστιανισμός-Μωαμεθανισμός) εξακολουθεί να τυραννά τον κόσμο με τα άθλια ψέματά της και τους πολέμους της και εμείς εξακολουθούμε να γιορτάζουμε κάθε 17 Ιανουαρίου τον "άγιο" Θεοδόσιο, αυτόν τον παλιόΠουστα (με κεφαλαίο) που έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να σβήσει την Ελλάδα και τους Έλληνες από το πρόσωπο της γής.

Σκατά στα κόκκαλά του όπου και να βρίσκονται και κατάρα στους μπάσταρδους απογόνους του, αν έχει μείνει κανένας...

Αφοσιωμένους οπαδούς έχει ακόμα πάντως:

http://www.saint.gr/1667/saint.aspx

+κωλομπάρεψον+

Αγησίας είπε...

H σχέση των χριστιανών με την επιστήμη φαίνεται καθαρά και σήμερα με τους "ποιμένες" να αποστρέφονται τις επιστήμες και ο,τιδήποτε δεν τους αβαντάρει. Ακόμη κι αν δεν είχαν κάψει οι ίδιοι τη βιβλιοθήκη, θα ξημεροβραδιάζονταν στους ναούς τους ψάλλοντας με ανακούφιση.

Ό,τι έγινε, έγινε. Ας μην επιτρέψουμε να ξαναγίνει κάτι ανάλογο.

vagelis είπε...

μην πας μακριά.Δες τα εγκλήματα που έκαναν οι πιστοί του κουμουνισμού στο όνομα της ισότητας.περίπου το ίδιο είναι .Όπου υπάρχει δόγμα υπάρχει και φανατισμός και όπου υπαρχει φανατισμός...Ο χριστός δεν ίδρυσε καμιά θρησκεία ούτε επέβαλε κανένα δόγμα.Άλλοι το έκαναν με τις γνωστές συνέπειες.

Crafty Chinstrap Tango είπε...

Μαρκο, φάουλ!
Γιατί ονομάζεις τον Θεοδόσιο "Πούστη"; Σε αντίθεση με τον σκατόψυχο και σκατόμυαλο Θεοδόσιο -πίσσα στα κόκαλα του και σκατά στον τάφο του- υπήρξαν δεκάδες ομοφυλόφιλοι άνδρες, κοινώς "πούστηδες", οι οποίοι προήγαγαν την γνώση και τον πολιτισμό, όπως ο Όσκαρ Ουάιλντ και ο πατέρας των υπολογιστών, σωτήρας του δημοκρατικού κόσμου και αδίκως σπρωγμένος στην αυτοκτονία, Άλαν Τιούρινγκ.
Γι'αυτό αγαπητε Μάρκο, προτείνω αντί του όρου "Πούστης" να χρησιμοποιούμε σαν ύβρη τον όρο "Χριστιανός". Γνωρίζω δε ουκ ολίγους άθεους του κύκλου μου, που όταν τους αποκάλεσα κατα λάθος "Χριστιανέ μου", μου απάντησαν αποστομωτικά "Γιατί ρε συ; Σ'έβρισα εγώ;"

Conko είπε...

Πολύ ωραία και πλήρης η ανάρτηση Ανορθόδοξε.

Τους λυπάμαι τους καημένους τους απολογητές που δεν τους παίρνει σήμερα να εφαρμόζουν τόσο δραστικές λύσεις στα προβλήματά τους και περιορίζονται στον άχαρο ρόλο του να προσπαθούν να δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα...

Ανορθόδοξος είπε...

Φίλε φωτο vango
Περί του σεβασμού της επιστήμης από την Εκκλησία, τα πράγματα κατά τον 4ο αιώνα ήταν σίγουρα χειρότερα από σήμερα, που ήδη είναι άσχημα...

Φίλη monkey
Δες την ταινία οπωσδήποτε. Δεν πρόκειται για κανένα αριστούργημα της έβδομης τέχνης, αλλά προσπαθεί έντιμα να διατηρήσει μια στάση σεβασμού απέναντι στην ιστορία, κάτι που σπανίζει στις σύγχρονες «υπερπαραγωγές»!

Φίλε Αριστοκλή
Μιλάς πολύ σωστά φίλε μου. Για τους Χριστιανούς της εποχής του Θεοδοσίου, οι ανεκτίμητοι πάπυροι της Αλεξάνδρειας δεν ήταν τίποτε περισσότερο από άχρηστα κουρέλια...

Φίλε Μάρκο
Σίγουρα κάποια αντίυπα είχαν σωθεί, αλλά δεν υπήρχε μόνο η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας στην αρχαιότητα... Το κακό είναι πως «σώθηκαν» μόνο έργα συγγραφέων που θεωρήθηκαν συμβατοί με το πνεύμα του Χριστιανισμού, όπως ο Πλάτων.

Τα έργα «αντιτιθέμενων» συγγραφέων όπως ο Ηράκλειτος, ο Δημόκριτος, ο Αρίσταρχος, ο Επίκουρος «χάθηκαν» σχεδόν κατά το σύνολό τους. Το χειρότερο είναι πως σίγουρα υπήρχαν εκατοντάδες αξιόλογοι φιλόσοφοι και επιστήμονες με πλούσιο έργο, των οποίων ούτε τα ονόματα γνωρίζουμε...

Φίλε Αγησία
Το συμπέρασμά σου είναι πολύ ενδιαφέρον. Αυτό που μετράει είναι να μην αφήσουμε τους κάθε λογής ταλιμπάν να ασελγήσουν στη γνώση σήμερα...

Φίλε Tango
Μου αρέσει ο σεβασμός στους όρους που προτείνεις. Όπως και με τον Χιμπατζίνο, που πρότεινες το Χυματζίνος!

Φίλε Conko
Είναι όντως άχαρο να κάνεις σκόπιμα τον μαλάκα ή άλλες φορές τον παραχαράκτη για να δικαιολογήσεις την Εκκλησία σου... Ενώ οι τραμπούκοι-μοναχοί της εποχής είχαν επιλέξει ένα επάγγελμα με κύρος και περιπέτεια!

navarino-s είπε...

Συγχαρητήρια για την ανάρτηση!
Στο έχω ξαναπεί ότι τα κείμενα σου έχουν ποιότητα και ανεβάζουν το επίπεδο του μπλογκοχώρου!
Να είσαι καλά!

Μάρκο Ντέ Σάντ είπε...

@ Crafty Chinstrap Tango

Κανένα φάουλ.

Η λέξη "παλιόπουστας" έχει αποκτήσει συγκεκριμένο νόημα στις μέρες μας και αφορά κυρίως πολιτικάντηδες, τοκογλύφους και καταπιεστές και κοντεύει να αποβάλλει εντελώς το αρχικό σεξιστικό της νόημα.

Π.χ. Μας γάμησαν στους φόρους οι παλιόπουστες.

Βλέπε και λήμμα:

http://www.slang.gr/lemma/show/palaiopoustas_9760



@ Ανορθόδοξο

Τώρα πάτησες το κουμπί μου με τον Ηράκλειτο και τον Επίκουρο. Ακριβώς το ίδιο λέμε και το ίδιο λέει και ο Έκο που το έχει ψάξει περισσότερο.

xarxar είπε...

Συμφωνώ με Ντε Σαντ. Δες και ένα από τα τελευταία επεισόδια South Park όπου η αντίστοιχη λέξη fag δε δηλώνει πια μειωτικά το σεξουαλικό προσανατολισμό, αλλά το "λαμόγιο". Πολύ καλή δουλειά btw.

Ανορθόδοξος είπε...

Φίλε navarino
Σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια! Χαίρομαι να γράφω όταν έχω αναγνώστες σαν κι εσένα!

Φίλε Μάρκο
Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Πόσους και πόσους αρχαίους φιλοσόφους και επιστήμονες γνωρίζουμε μόνο ονομαστικά από αναφορές μεταγενέστερων συγγραφέων επειδή... δεν άρεσαν στους χριστιανούς!

Φίλε xarxar
Μάλλον πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις βρισιές μας με τόσα λαμόγια που έχουμε μπλέξει... Καλωσόρισες!

Saq είπε...

Με πιάνεις εντελώς αδιάβαστο πάνω στο θέμα και πραγματικά ρίχτηκα με τα μούτρα να διαβάσω την ανάρτηση.

Μέσα στην άγνοιά μου έχω και μια ερώτηση. Ο Μάρκος γράφει ότι ο Θεοδόσιος προσπάθησε να σβήσει ότι ελληνικό. Τελικά η Ελληνική γλώσσα πως επικράτησε της ρωμαϊκής και όλες οι επιγραφές του βυζαντίου είναι στα ελληνικά;

Crafty Chinstrap είπε...

Η ελληνική -μάλλον η ελληνιστική κοινή- ήταν για την ανατολική μεσόγειο των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων διεθνής γλώσσα. Κάτι σαν τα αγγλικά σήμερα. Ακόμα και τα ιερά βιβλία των χριστιανών είχαν γραφτεί ή μεταφραστεί στην Ελληνική κοινή. Οι χριστιανοί μπορεί να ήταν όλου του κόσμου τα κακά αλλά δυστυχώς είχαν πάψει να είναι αυτοκαταστροφικοί και δεν τόλμησαν να απαγορέψουν στην Ανατολική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία την Ελληνική - που ήταν καθομιλουμένη. Στη δυτική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία που η Λατινική ήταν η κοινή γλώσσα, έχουμε την επικράτηση των λατινογενών γλωσσών (Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά).
@Μαρκο: Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε. Επιμένω βέβαια ότι δεν φταίνε σε κάτι οι δύσμοιροι ομοφυλόφιλοι για να ταυτίζονται με χριστιανούς... Η μάλλον, μπορεί να έχεις δίκιο, όταν κρύβουν τη φύση τους πίσω από ένα ράσο και την αρνούνται στο ονομα του χριστιανισμού, γίνονται ικανοί για κάθε είδους ατιμία και μοχθηρία, όπως εξάλλου κάθε χριστιανός.

Dyer είπε...

Αν είχαν μείνει τα αρχαία αγάλματα και οι αρχαίοι ναοί ανέπαφοι, τότε μπορεί να πίστευα ότι δεν κατέστρεψαν την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας οι χριστιανοί. Από τα έργα τους όμως προκύπτει αβίαστα, ότι αυτοί βίασαν κάθε τι Ελληνικό κάθε τι διαφορετικό.

Σιγαλας Μακαριος είπε...

Το μίσος και ο φανατισμός απο οποιαδήποτε πηγή και εαν προέρχεται προάγει τη λάθος εκφραστική, τη "λάθος" προσέγγιση.

Οπου τον συναντάμαι στο ρου της ιστορίας θλιβόμαστε απο οποια πλευρά και εάν προέρχεται.

Διαβάζοντας τα σχόλια αντιλαμβάνομαι πολλά εξ αυτών ως ιδιαίτερα φανατικά που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να μου θυμίζουν και να αναβιώνουν την άκριτη δογματική και έμμονη προσκόλληση που μεταχειρίστηκαν αυτοί που κατακρίνουν.

Η νοητική δεν είναι ποιοτικά πανομοιότυπη για όλους τους ανθρώπους. Διαβαθμίζεται σε επίπεδα ανάλογα με τις παιδευτικές και όχι μόνο εμπειρίες.

Ο "Φανατισμός" λοιπόν, ως στενοκέφαλη εμμονή, όταν αποτελεί το μέσο εκφρασης τον απόψεων μας από όπου και αν προέρχεται αναγάγεται στη φράση "Η Βλακεία δεν γιατρεύεται!"...

Ανορθόδοξος είπε...

Φίλε Newton
Χαίρομαι που έμαθες κάτι καινούριο από την ανάρτησή μου. Νομίζω πως ο crafty chinstrap απάντησε κατατοπιστικά στο ερώτημά σου.

Φίλε Dyer
Σίγουρα δεν μπορούμε να περιμένουμε ανοχή για το διαφορετικό από τους αμαθείς όχλους του 4ου αιώνα... Εδώ ακόμα και σήμερα οι Ταλιμπάν κατέστρεψαν αρχαία αγάλματα του Βούδα, ενώ ο ορθόδοξος Καντιώτης γκρέμιζε εκκλησίες «σλαβικού» ρυθμού μόλις τη δεκαετία του '70!

Φίλε Wishmaster
Ο φανατισμός είναι μια κατάσταση που δεν αντικατοπτρίζει ωριμότητα χαρακτήρα και ευρύτητα πνεύματος. Καλό είναι να απέχουμε από κάθε είδος φανατισμούς και να χρησιμοποιούμε ως κατευθυντήριο «μπούσουλα» τη λογική και την κριτική μας σκέψη...

Ανώνυμος είπε...

Βρήκα ενδιαφέρον το blog σας και το άρθρο
γιατί όμως ανούσια πίστη, μάλλον επικίνδυνη θα έλεγα.

Ανώνυμος είπε...

Πολλα απο τα σπανια εργα των Ελληνων φιλοσοφων και απο τις αιγυπτιακες γραφες θα εφταναν σε σημειο να φερουν ακομη και σημερα τεχνολογικη αναπτυξη.Ο παπας που ηταν τοτε κατι σαν κυβερνητης της Ευρωπης κατασχεσαι οτι ειχε σχεση με ανατροπη της Θρησκειας στην βιβλιοθηκη του Βατικανου.Εχουν βρεθει ακομη και πυλινες μπαταριες που χρονολογουνται γυρω στο 10000 π.χ.Στο Βυζαντιο ειχε βρεθει και ενας ξυλινος αστρολαβος.Δεν υπαρχει αμφιβολεια πως υπηρξε ενα κρατος πολυ ποιο πριν απο τα αλλα πολιτισμικα κρατη που γνωριζουμε οτι υπηρξαν.Οσο για την βιβλιοθηκη του βατικανου την επισκεπτονται μονο ο παπας 5-6 συμβουλοι του και οι ηγετες μεγαλων κρατων.Εκει υπαρχει συγκεντρομενη τεχνολογια που ειναι αγνωστη για την εποχη μας...

Ανορθόδοξος είπε...

Ανώνυμε (1:45 μ.μ.)
Δυστυχώς έτσι είναι τα πράγματα. Ο μεσαίωνας δεν σταμάτησε απλώς την ανάπτυξη σε όλους τους τομείς, αλλά γύρισε την ανθρωπότητα πολλούς αιώνες πίσω...

Ανώνυμος είπε...

Και όμως, τον 5ο αι. η Βιβλιοθήκη, όπως φαίνεται, υπήρχε. Πού βρήκε τον τεράστιο όγκο πληροφοριών, που περιέχεται στα σαράντα οχτώ βιβλία των Διονυσιακών του, ο Νόννος; Ορθά, κατά τη γνώμη μου, ο συντάκτης του άρθρου Νόννος ο Πανοπολίτης, στο Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό της Εκδοτικής Αθηνών (τόμ. 7ος) επισημαίνει: "Φαίνεται ότι ο Νόννος εκμεταλλεύτηκε αποτελεσματικά τις δυνατότητες μελέτης που του πρόσφερε η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, ώστε να αποκτήσει βαθιά γνώση της ελληνικής λογοτεχνίας όλων των περιόδων".